در ده روز محرم که سپری کردیم،چه هدایایی گرفته‌ایم؟ / سه طایفه ایی که بعد از این ده روز درست می شوند

آیت الله سید حسن عاملی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل در خطبه اول نماز جمعه ۲۹ تیر ۱۴۰۳ ضمن دعوت نمازگزاران به تقوای الهی اظهار داشت: خودم و عزیزان را به تقوای خداوند متعال دعوت می‌کنم تقوا این است که خداوند متعال انسان را در هر کجا که امر کرده آنجا ببیند و هر کجا نهی کرده آنجا نبیند اگر خود را با اراده خداوند متعال تنظیم کردیم تمام ذرات عالم خود را با ما تنظیم خواهند کرد این تنظیم همان تقوا است تقوا کف نفس و واهمه قدسی است تقوا یک قدرت روحی و ملکه مانعه است که باعث می شود انسان در موقعیت‌های لغزنده صیانت داشته باشد بدون این قدرت روحی، انسان هر لحظه در خطر سقوط به مهلکه های خطرناک است گاهی با یک اشتباه به خوارترین موجود در نگاه خداوندی تبدیل می شود امام سجاد(ع) در مناجات “شاکین” در تصویر چنین نفسی عرض می کند  “تسلک بی مسالک المهالک، و تجعلنی عندک اهون هالک” سوءالعاقبه آیا بدتر از این می‌شود که انسان از چشم خداوند بیفتد و وارد مهلکه‌های موبقه گردد؟

زمانی به کسی حد جاری می‌کردند حضرت یحیی قبل از حد روبروی آن مجرم نشست و فرمود به من موعظه کن! عرض کرد: یا یحیی! “لا تذنب فانی اذنبت فسقطت عندالله” در برابر خداوند بی‌ادبی نکن من بی‌ادبی کردم از چشم خداوند افتادم در برابر صاحب کائناتی به این بزرگی باید مودب بود این کائنات جای بی ادبی و زندگی بی‌حساب نیست.شقاوتی بزرگتر از این تصور نمی شود که انسان در برابر خالق کائنات و در برابر ذات لایتناهی بی ادب باشد و بی حساب زندگی کند در این کائنات هیچ چیز بی‌حساب نیست پس تو هم بی‌حساب نباش.

خداوند می فرماید: چشم خودت را مکرر و مکرر بچرخان آیا در این کائنات عیب و ایراد و امر بی حساب می توانی پیدا بکنی؟”مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ” ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ” (و هیچ در نظم خلقت خدای رحمان بی‌نظمی و نقصان نخواهی یافت، باز بارها به دیده عقل بنگر تا هیچ نقص و خلل هرگز در آن توانی یافت؟  باز دوباره به چشم بصیرت دقت کن تا دیده خرد زبون و خسته (نقصی نیافته) به سوی تو باز گردد)

خداوند می‌فرماید چشم خود را بگردان ببین چیز بی‌حسابی خلق کرده‌ام؟”وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ”(و مقدار همه چیز در علم ازلی خدا معین است.) یک ذره و یک قطره که به جایی می‌رود آن هم از روی حساب است به تعبیر پروین اعتصامی:

قطره‌ای کز جویباری می رود

از پی انجام کاری می رود

حتی کوچکترین غم و غصه که به دلت افتاده است آن هم از روی حساب است اگر دست تقدیر تو را در جایی گرفتار کرده آن هم از روی حساب است ؛ اگر داده است از روی حساب است و اگر گرفته است آن هم از روی حساب است”وَمَا يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِنْ ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ”(و هیچ چیز به وزن ذره‌ای در همه زمین و آسمان از خدای تو پنهان نیست و کوچکتر از ذره و بزرگتر از آن هر چه هست همه در کتاب مبین حق (و لوح علم الهی) مسطور است.)

این آیه همه چیز را تمام کرد یعنی اگر کسی بخواهد عاقلانه زندگی کرده و زندگی خود را به صورت آرمانی تنظیم کند این آیه اساس آن است آیه می‌گوید: در این عالم ذره ای از اعمال ما از لحاظ خداوندی به دور نمی ماند اگر یک ذره باشد در زمین و آسمان باشد از ذره کوچکتر و دون ذره باشد باز در محاسبه خداوندی ملحوظ است یک سوال جدی در زندگی انسان مخصوصاً در روزگار ما این است که با آن همه پیشرفت های علمی چگونه انسان پوچ گرا و در نتیجه بی عار می شود و در درک یک امر بدیهی عاجز می گردد یعنی نمی تواند درک بکند که کائنات به این بزرگی مگر می‌شود که صاحبی، خالقی و مدبری و مقصدی نداشته باشد؟ و روح دیوانه بر آن حکومت کند به خداوند سوگند پشیمانی ‌های اهل آخرت از بدیهیات است، می‌بینند مقصد و هدف چقدر بدیهی بود اما او بی راهه رفته و نفهمیده که محال است تشکیلات ، کائنات و عرش به این بزرگی مقصد نداشته باشد.

روزگار و چرخ و انجم سر به سر بازیستی

گرنه این روز دراز دهر را فرداستی

عقل می گوید خالق این کائنات هر کس باشد ممکن نیست برای خود بازیچه درست کند آیا ممکن است خداوند میلیاردها انسان را خلق و بر روی کره زمین رها بکند اما هدفی و مقصدی نداشته باشد؟

این را همیشه یاد بگیرید و در ذهن خود حک کنید که وقتی  تشکیلات بزرگ شد مقصد هم بزرگ می‌شود و اگر مقصد بزرگ شد اگر در تشخیص آن اشتباه بکنی آنجا خطر، خیلی خیلی وحشتناک است .

خداوند متعال در قیامت یک خطابی به کل انسان‌ها دارد: “يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا “

چه آیه عجیبی است یک آیه‌ای که خداوند هم به جن و هم به انس خطاب می‌کند ای طایفه جن! ای جماعت انسان!آیا از طرف من پیام رسان ها نیامدند؟ من با ۱۲4 هزار پیامبر سراغ تو آمدم ! آیا آنها آیات مرا برای شما نخواندند؟ آیا شما را از چنین روزی نترساندند؟ آنها چه خواهند گفت؟ می گویند: “قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا ” جواب صحیح اینجا در دست توست الان در  برابر اراده خداوندی خضوع کن شب صورت خود را روی خاک بگذار و بگو “سن دین سن ایستین” یعنی خدایا هرچه تو می‌گویی و هرچه تو می‌خواهی یعنی خودت را با خواست خداوند تنظیم کن خداوند در دنباله آیه در علت شقاوت اشقیا می‌فرماید:”وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ” (و زندگانی دنیا آنها را مغرور ساخت و در آن حال (می‌فهمند و) بر خود گواهی می‌دهند که به راه کفر می‌رفتند.)

خداوند می‌فرماید دنیا این‌ها را فریب داد؛ ریاست، پول، شهوت، جوانی و طمع انسان را مست می‌کند همه این ها می توانند مخدر باشند، مخدر درد را پنهان می کند اما روزی این مخدرها کنار خواهد رفت و درد وحشتناکی کافر را فرا خواهد گرفت کافر وقتی چشم خود را می بندد خود را در ته جهنم پیدا می کند و داد می زند ربنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون در روایت است طمع به گونه‌ای انسان را به ذلت می‌اندازد که طمع کار فقط در جهنم از سکر طمع بیدار می شود چشم خود را باز می‌کند و می‌بیند که دقیقاً کنار شیطان نشسته است الان صاحب اختیار هستی این نعمت بسیار بزرگی است در این دنیا ما هر لحظه کنار هزاران نعمت هستیم، چه نعمتی بالاتر از اینکه خداوند تو را متوجه کرده و فهمیده‌ای که امروز، فردایی هم دارد و امروز روز عمل و فردا روز محاسبه است؟ آیا می‌دانی همین که خداوند به تو فهمانده برای تو مقصدی مقدر شده است چقدر شکر لازم دارد؟ اگر در تمام عمر در حال سجده باشی نمی توانی شکر این نعمت یعنی نعمت یقظه را اداء کنی.

این روزها منسوب به امام سجاد علیه السلام است ایشان به خاطر هر  نعمت به سجده می‌افتادند وقتی یک آیه ذکر می‌شد یا خودشان آیه ای می خواندند به سجده می‌افتادند مدام سجده می‌کردند وقتی نعمت ذکر می‌شد به سجده می‌افتادند”فَسُمِّىَ السَجّادُ لِذلِكَ”به خاطر همان اسم ایشان را سجاد گذاشتند! بعد از اینکه حضرت از دنیا رفت مردی به کنیز ایشان گفتند امام سجاد را برای من تعریف کن،(صفی لی علی بن الحسین) وی گفت: “اطنب او اختصر؟ ” کوتاه بگویم یا طول بدهم؟ می‌گوید که گفتم “بل اختصری” کوتاه بگو، گفت: به خداوند سوگند شبی نشد که برای حضرت رختخواب بیندازم! یعنی تمام شب‌ها در عبادت بودند، و سحر که می‌شد می‌فرمودند خدایا شب تمام شد اما من از عبادت سیر نشدم! و روزی نشد که برای او طعام بیاورم یعنی تماماً روزه بودم.

وقتی جام آب حضرت به داخل چاه افتاد خود آب جام را بالا آورد در این لحظه حضرت  صورت خود را طرف آسمان گرفت و گفت خدایا این آب آتش مرا سیر نمی‌کند یعنی آتش گرفته ام و می‌سوزم

در اَزَل پرتو حُسنت ز تجلّی دم زد

 عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد

حضرت وقتی دیدند آب جام را بالا آورد به خداوند عرض کرد “انت ریی اذا ظمئت” یعنی تو آتش نشان من هستی تمام عرفا در برابر این سخن در ذلت هستند.

یعنی من که تشنه می شوم تشنگی مرا آب برطرف نمی‌کند تشنگی مرا جمال و تجلی تو برطرف می‌کنم

 روان تشنه برآساید از وجود فرات

مرا فرات ز سر برگذشت و تشنه‌ترم

فقط خدا می داند که امام سجاد(ع) در عبودیت خود چه لذت، چه دلال چه مغازله و چه غنجی داشته است آنها الگوهای جاودانه بشریت هستند حال باید از خود سوال کنیم چه سهمی و چه هدیه ای از شخصیت آسمانی آنها گرفته ایم

امروز حرف ما این است که  می‌خواهیم بدانیم این ده روز محرم که سپری کردیم در این ده روز چه هدایایی گرفته‌ایم از علماء معظم هم می‌خواهم این بحث را باز کنند ده روز گریه کرده‌ایم؟ بسم الله! بیاید ببینیم هدیه ما چه شد؟ گریه کردن برای چه بود؟ چه اضافه شد؟ چه کم شد؟ ده روز سینه و زنجیر زدی الان چه چیزی روحاً و قلباً در مغز و قلب تو پیدا شده است؟ شان امام شان اصلاح است و ما به تناسب اصلاح به امام تقرب پیدا می کنیم.

گریه برای این بود که ما را بردارد و به عالم بالا ببرد اشک چشم تو “عبره” بود “دمعه” نبود باید عبور کنی بروی و برنگردی:

گویند که کدخدای این خانه چه شد؟

چون کج برود خدا عیان خواهد شد

در وهله اول باید دقت کرد که در فکر و احساس تو چه چیز جدید و نفیس پیدا شد؟ در رفتارهای تو چه تغییراتی پیدا شد؟ ما در این خصوص می‌خواهیم از سر خیرخواهی و بی پرده مطالبی را با عزیزان عزاداران در میان بگذاریم از جهت انتفاع و تاثر از عزاداری سیدالشهداء انسان‌ها به اندازه زمین و آسمان با هم فرق می‌کنند

سه طایفه در اینجا درست می‌شود یکی از این طایفه‌ها کاملاً برنده و فائز است و دو تای دیگر بازنده و خاسر هستند .

اولین طایفه‌ مقام عجیبی کسب کرده است

این طائفه کسانی هستند که گریه کردند اما با اشک چشم توانستند که با آقا امام حسین علیه السلام هماهنگ شوند اشک چشم، بیعت است،آنها دست در دست امام گذاشته بیعت کردند ؛ اشک چشم، لبیک است، آنها به ندای حضرت لبیک گفتند؛ به زمره آن‌هایی که پیامبر(ص) فرمود: “اتبکونه و لاتنصرونه…” (آیا برایش گریه می کنید و یاریش نمی‌دهید؟) نپیوستند یعنی به مرام امام حسین(ع) کمک کردند

این‌ها به هل من ناصر حضرت لبیک گفتند متوجه شدند که هل من ناصر به خاطر نماز است تصمیم گرفت مانند امام حسین علیه السلام که نماز خواند، نماز بخوانند حضرت روز عاشورا در آن غوغا نماز را اول وقت خواندند، آنها هم تصمیم گرفتند نماز را در اول وقت بخوانند؛آنها متوجه شدند که هل من ناصر به خاطر عفت است، هل من ناصر به خاطر حجاب است، حضرت به خاطر حجاب در گودال قتلگاه با صدای بلند گریه کرده است آیا ما هم شده که زمانی برای حجاب و عفت گریه کنیم؟ همه دختران ناموس ما هستند وقتی ناموس خود را در وضعیت اسف بار سر برهنه می‌بینی گریه نمی‌کنی؟ برای اینکه دست نامحرم به حرم حضرت نرسد اهل حرم به دستور امام سجاد(ع) هرچه داشتند درآوردند و جلوی آن ملعون‌ها انداختند که دست نامحرم به اهل حرم نرسد آیا ما هم بعد از عزاداری این حساسیت را پیدا می کنیم؟آیا بعد از دهه محرم عزاداری که با خانواده مکشفه خود در برابر نامحرم حرکت می کند و همه نگاه می کنند می توانند مثل امام سجاد(ع) بگوید “فقد خزینا من کثرة النظر الینا” یعنی از کثرت نگاه نامحرم خوار شدیم.

آنها فهمیدند که حضرت زینب(س) به خاطر حجاب بر سر یزید فریاد زده و فرموده” و أبدیت وجوههن ، تحدوا بهن الأعداء من بلد إلى بلد ، و یستشرفهن اهل المناقل و یتبرزن لأهل المناهل و یتصفح وجوههن القریب و البعید ، و الشریف و الوضیع ، و الدنی و الرفیع ” بر سر او فریاد زد که چرا حجاب از سر اهل بیت باز کرده‌ای؟آیا این فقط برای یزید است؟ یعنی آیا فقط یزید نباید سر زن ها را باز کند اما ما می توانیم؟

این‌ها متوجه شدند که هل من ناصر به خاطر اصلاح است ” و انما خرجت، لطلب الاصلاح فی امّة جدّی. ” و لذا گفتند، بعد از عاشورا می‌خواهیم به امام حسین علیه السلام لبیک بگوییم پس باید مصلح باشیم حداقل خانواده خود را اصلاح کنیم.

 فهمیدند که هل من ناصر به خاطر امر به معروف و نهی از منکر است اصلاً قیام حضرت به خاطر این اصل نورانی است.

حالا یک عزادار حساب کند که آیا در این ده روز سهمی و برکتی از سیره مبارک امام برداشت است؟ آیا تصمیم گرفته‌ای که بعد از عاشورا از کنار منکر بی‌خیال نگذری و تماشا نکنی؟ آیا تصمیم گرفته‌ای که به عروسی‌های مختلط نروی؟ آیا تصمیم گرفته‌ای که با دختر بی‌حجاب ازدواج نکرده و نسل خود را تباه نکنی؟ آیا تصمیم گرفته‌ای که با بدحجاب برای امتداد نسل و اساس خود، وارد پایه گذاری نسل فاخر نشوی؟ این ها خیلی مهم است؛اگر حسینی شده ای نباید با شخصی ازدواج نکنی که با کشف حجاب به جنگ خداوند رفته است آیا می‌خواهی از او برای تو، اولاد و نسل فاخر به وجود بیاید؟

اینجا است که کسی که نخواهد نسل خود را تباه کند باید به امام حسین(ع) لبیک بگوید.

آیا تصمیم گرفته‌ای که از این به بعد با شخصی که شراب می‌خورد مراوده نداشته باشی؟ و با کسی که ربا می‌خورد افت و خیز نکنی و با کسی که آتئیست است و این کائنات با عظمت را بی‌حساب می‌داند رفت و آمد نکنی؟

آیا بعد از ده روز تصمیم گرفته‌ای که به روی فرد بی‌نماز نخندی ؟ و بعد از ده روز که با امام حسین(ع) دست بیعت دادی تصمیم گرفته‌ای که وقتی مشاهده کردی در اداره منکر و خیانت مالی وجود دارد فریاد بزنی؟

هل من ناصر برای چیست؟ به خاطر احکام است آیا تصمیم گرفته‌ای که بعد از این ده روز روی احکام معامله نکنی و به عنوان مرد طلا و صلیب به دست و گردن خود آویزان نکنی؟ و لباسی نپوشی که نقش‌هایی دارد که پیام‌های ناشایستی را به جامعه و اطرافیان القا می کند !

یک عزادار نباید روی احکام معامله کند،عزادار عزیز ده روز برای حضرت گریه کرده ای آیا می دانی حضرت به خاطر احکام شهید شد در سخت‌ترین زمان احکام را رعایت می‌کند،حضرت علی اکبر(ع) را تشییع نمی‌کند چون مکروه است که پدر، پسر را تشییع کند از مکه خارج می‌شود چون می‌گوید خونم ریخته می‌شود و حرمت حرم خداوند شکسته می‌شود تو هم بگو در این ده روز یاد گرفته ام که حرمت احکام خداوند را حفظ کنم و به این آیه عمل کن “وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا  وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ  وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ” (و زینت و آرایش خود جز آنچه قهرا ظاهر می‌شود (بر بیگانه) آشکار نسازند، و باید سینه و بر و دوش خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال خود را آشکار نسازند جز برای شوهران خود)

این آیه را دوباره تامل کن حرف، حرف خداوند است مخصوصاً که تو را به حساب آورده است و به تو خطاب کرده است خداوند ما را در مقابل خود قرار داده و این گونه با فرمایشات  و با ادب خاص با ما حرف زده است خداوند خطاب به خانم ها می‌فرماید زینت خود را جز به مرد محرم خود نشان نده حالا هم به عزاداری بیایی و هم بگویی نخیر به همه نشان می‌دهم ! در خیابان در اجتماعات و  زینت خود را به همه نشان می‌دهم چون دلم می خواهد و این گونه راحتم و از اینکه چشم ها به دنبال من است لذت می برم!

زمانی یک دختر بدحجاب به یک باره به حجاب روی آورد به او گفتند چطور شد با حجاب شدی گفت خداوند ناگهان به دلم انداخت که دیدم در غسالخانه در روی مغسل، غسال با خشونت گاه مرا به این سمت و گاه به آن سمت می‌چرخاند و نزدیک است دست و پایم را بشکند به خودم خندیدم که من چرا آخر کار را ندیده ام؟چقدر خطای بزرگی را مرتکب شده ام

بگذارید حرفی خطاب به خانم‌ها بگویم تا آن را بر دل خود بنویسند اگر می‌خواهید توسل کنید توسل فقط به امام حسین(ع) نیست به همین آیه  “وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا  وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ  وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ توسل کنید پیامبر فرمود: “لن یفترقا” اهل بیت من از قرآن جدا نمی‌شود چطور به اهل بیت توسل می‌کنی، به آیه قرآن توسل کن من در سختی‌ها به سوره‌ها توسل می‌کنم مثلاً توسل می‌کنم به سوره “عم یتسائلون” که سوره امیر علیه السلام است توسل می‌کنم به سوره “هل اتی” که سوره اهل بیت است توسل بکنند

 شخصی آمد به حضرت گفت شکم من درد می‌کند حضرت فرمود این آیه را بخوان و به آن توسل کن “لَا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ  تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ” (که هرگز از پیش و پس (گذشته و آینده حوادث عالم) باطل بدان راه نیابد (و تا قیامت حکومت و حکمتش باقی است) زیرا آن فرستاده خدای (مقتدر) حکیم ستوده صفات است)

آن فرد توسل کرد و خوب شد

در روایت است “خُذْ مِنَ الْقُرْآنِ ما شِئْتَ لِما شِئْتَ” (هر بخش از قرآن را برای هر چه خواستی ، برگیر و بهره مند شو.)

قرآن سخن خداوند و مظهر لاحدی او و قاب تصویر او است و هر حرف آن یک عالم است خداوند می‌فرماید زینت خود را برای بیگانه آشکار نکن خانم اگر می‌خواهی از ده روز محرم سهمی به دست بیاوری زینتی نزن که با آن زینت وضو، غسل و نماز تو باطل بشود

این بحث ادامه دارد.