زندگی مسالمت آمیز بین ادیان، اقوام و مذاهب در ایران یک الگوی آرمانی برای دنیاست

به گزارش روابط عمومی دفتر نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل، مدیر بنیاد بین المللی رضوی و جمعی از دست اندرکاران و نمایندگان ادیان و شرکت کنندگان همایش بین المللی مناظرات رضوی با حضور در دفتر نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل با حضرت آیت الله سید حسن عاملی دیدار و گفتگو کردند.

آیت الله سید حسن عاملی در این دیدار ضمن استقبال از نفس موضوع گفتگو میان ادیان اظهار داشت: یکی از کارهای پر برکت آستان قدس این است که زمانی تصمیم گرفت به هر یک از استان ها موضوعی از موضوعات مربوط به علی بن موسی الرضا را محول کند تا کار فرهنگی روی آن صورت پذیرد استان اردبیل در آن زمان موضوع پیشنهاد شده را نپذیرفت و خود استان موضوع مناظرات رضوی را انتخاب کرد به اعتبار اینکه بزرگترین مناظره تاریخی توسط علی بن موسی الرضا صورت گرفته است در آن مناظره علی بن موسی الرضا در برابر چهار هزار متفکر ، محقق و متفکر دنیا از مذاهب مختلف قرار گرفت چنین حرکت فرهنگی برکات مضاعفی برای جامعه ما جهت رسیدن به یک مدنیت فاخر دارد.

مسئله مناظره بسیار خطیر است اهمیت موضوع به گونه ای است که نباید این برنامه تنها در اردبیل برگزار شود و بایستی در سطح کلان و در سطح کشور و بلکه به صورت بین المللی برگزار شود چون نیاز اصلی  بشریت امروز این است این است که اشخاص ، گروه ها و مشارب مختلف فکری  با افکار و اندیشه همدیگر آشنا شوند در مناظره بسیاری از گره های ذهنی باز می‌شود و انسان‌ها زمینه صلح جهانی را از این طریق فراهم می‌کنند به همین جهت جشنواره مناظره رضوی در اردبیل بعضی سال‌ها از کشورهای مختلف مهمان داشت.

وی با بیان اینکه ما طی سال‌های گذشته برکات ، مقالات و تحقیقات خوبی در این زمینه داشتیم ضمن تشریح مصادیقی از گره های ذهنی ممکن بین ادیان مختلف افزود: الان نماینده دیانت مسیحی در این مجلس حضور دارد او ممکن است با من به عنوان عالم مسلمان به مناظره برخیزد و بپرسد که چرا شما مسلمان ها ما را می کشید؟ یا چرا خون ما را هدر می‌دانید؟ در این مناظره ما هم می‌گویم اصلاً این تفکر حرف اسلام نیست یک عده‌ای منتسب به  اسلام این را در سوریه درست کرده‌اند که  «العلوی الی التابوت و الدورزی الی بیروت»! این اصلاً افکار و اندیشه ما نیست دین ما الزام به پذیرش دین اسلام ندارد مسلمان ها هرجا را فتح می کردند الزام به اسلام نمی کردند بلکه اهالی منطقه مفتوحه را مخیر بین اسلام و جزیه می کردند یک جا را نمی‌توانید پیدا کنید که آنجا دین ما الزام به اسلام بکند اسلام نمی‌گوید که شمشیر را بالای سرتان گرفته‌ام باید مسلمان بشوید اگر شمشیر را بالای سر من بگیرند و بگویند که بگو شمر باید برود بهشت و من از ترس بگویم که شمر باید بهشت برود من در آن لحظه منافق شده‌ام نفاق از کفر بدتر است “النفاق اخ الشرک” و لذا دین ما آیات بسیار زیبایی درباره پذیرش تعددیت دارد « لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ »( پس اینک دین (شرک و جهل) شما برای شما باشد و دین (توحید و خدا پرستی) من هم برای من) « لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ »( در دين هيچ اجبارى نيست) « فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ »( پس خلق را (به حکمتهای الهی) متذکر ساز که وظیفه پیغمبری تو غیر از این نیست. تو مسلط و توانا بر (تبدیل کفر و ایمان) آنها نیستی.) ” لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ ” (عمل ما بر ما و عمل شما بر شماست )” وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ  ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ ” ( و اگر یکی از مشرکان به تو پناه آورد (که از دین آگاه شود) بدو پناه ده تا کلام خدا بشنود و پس از شنیدن سخن خدا او را به مأمن و منزلش برسان، زیرا که این مشرکان مردمی نادانند.).

وی اضافه کرد: به پیغمبر ما می‌گوید اگر قرار بود الزام کنم چرا به تو می‌گفتم الزام کن خودم الزام می‌کردم ! « وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا  أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ »( و اگر خدای تو (در مشیّت ازلی) می‌خواست اهل زمین همه یکسره ایمان می‌آوردند، آیا تو می‌خواهی تا به جبر و اکراه همه را مؤمن و خداپرست گردانی؟) « أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنْتُمْ لَهَا كَارِهُونَ » (آیا (جهالت نیست که) ما شما را (به رحمت و سعادت) اجبار کنیم با آنکه شما تنفّر اظهار می‌کنید؟) این آیه در قصه حضرت نوح است حضرت نوح به امت خود می‌گوید من اعتقاداتی دارم که ذهن شما نسبت به آن پوشیده است حالا آیا صحیح است که با این پوشیدگی بیایم شما را الزام بکنم؟ با الزام هیچ وقت گره ذهنی باز نمی‌شود خداوند بعد از جمله «لا اکراه فی الدین» علت آن را این گونه بیان کرده  که «قد تبیین الرشد» وقتی همه چیز روشن است ما دیگر احتیاج به اکراه نداریم . به همین جهت ادعای وهابیت در منسوخ شدن این آیه مردود است چون تا علت نسخ نشود معلول نسخ نمی گردد.

آیت الله عاملی اضافه کرد: یا به طور مثال نماینده دیانت یهودی در این مجلس تشریف دارد من در مناظره ممکن است از ایشان بپرسم که چرا یهودی‌ها این همه جمعیت بی گناه را در غزه می‌کشند؟ صد در صد ایشان هم گره ذهنی ما را باز می‌کند و می‌گوید این دیانت موسوی و دیانت یهودی نیست حاشا که حضرت موسی حاشا چنین  سلوکی با بیگناهان داشته باشد به همین جهت همه شاهدیم که در کشورهای مختلف دنیا مخصوصاً در اروپا و آمریکا یهودی ها تظاهرات عظیمی علیه اسرائیل راه انداخته اند بنابراین به برکت  مناظره  یک مرز بندی  بین یهودیت و کسانی که مصنوع استکبار جهانی هستند درست می‌شود یعنی همان کسانی که برای هیچ امر قدسی ، انسانی و قانونی حرمتی و احترامی قائل نیستند.

امام جمعه اردبیل گفت: یا مثلاً می‌رویم سراغ نماینده اهل سنت که در این مجلس تشریف دارند ممکن است ایشان در مقام مناظره از ما بپرسد که شما چرا در حق زوجه النبی حرف‌های نامناسب می‌زنید؟ ما هم می‌گوییم شواذ هر گروه نماینده آن گروه نیست شما اعتقادات شیعه را باید از رئیس شیعه و امام شیعه اخذ کنید امام بزرگ ما امیرالمومنین(ع) در جنگ جمل بعد از اینکه غائله تمام شد و ۱۷ هزار نفر کشته شد فرمودند که  “اما بعد فلها حرمتها الأولی” یعنی بعد از جنگ عایشه همان حرمتی را دارد که قبل از جنگ داشت و هر کسی هم حرف بدی زده بود آن ‌ها را خواست و تادیب کرد  و با احترام تمام زوجه پیغمبر را با زنانی که در لباس مرد بودند به مدینه فرستاد طبعاً در اینجا گره های ذهنی باز می شود و تقریب حقیقی و وحدت شکل می گیرد و دشمن غدار دست خالی برمی گردد.

وی تصریح کرد: در قضیه عراق وقتی که وهابی ها حرم عسگرین را در سامرا منفجر کردند بعضی از افراد عمداً یا از روی غفلت اهل سنت را نشانه گرفتند اما آنها تماماً انکار کردند که ما اهل این کار نیستیم اصول ما این اجازه را نمی دهد در همان زمان حضرت آیت الله سیستانی برای خواباندن فتنه فرمود اهل سنت برادران ما نیستند بلکه جان ما هستند و لذا رئیس اهل سنت عراق گفت که من عاشق آقای سیستانی هستم.

وی گفت: نه تنها انقلاب اسلامی و شیعه، بلکه اسلام مشکلی با ادیان ندارد و دین ما به این خاطر نیامده که بین انسان ها ، ادیان و اقوام  ایجاد اختلاف بکند خداوند هر پیغمبری را فرستاد فرمود ” أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ  “عجیب است که پیامبر ما به مسیحی گفته برادر من ! وقتی نماینده قیصر آمد محضر حضرت، حضرت دو بار فرمودند:” يا اخاتنوخ” برادر من یعنی چی؟ یعنی ما یک خانواده را تشکیل می‌دهیم خانواده ای که بزرگی دارد و آن خداست اصلاً پایه گذار خانواده واحد جهانی پیغمبر ماست مسئولین کشور ما از جمله مسئولین بلند پایه حوزه متاسفانه این توان را ندارند که بیایند و این را توضیح بدهند و خانواده واحد جهانی را در سازمان ملل ثبت جهانی کنند این موضوع باید ثبت جهاني شود  “الخلق كله عياله “خلق همه عیال خدا هستند “واحبهم الیه انفعهم للناس” یعنی خداوند از این خانواده کسانی که انفع الناس هستند و به درد مردم می خورند و گره آنها را باز می کنند بیشتر دوست دارد.

نماینده ولی فقیه در استان اردبیل گفت: اولین منشور زندگی مسالمت آمیز را پیغمبر ما در مدینه نوشتند وقتی به مدینه وارد شدند بخش بزرگ از اهالی مدنیه یهودی بودند حضرت یک منشور زندگی مسالمت آمیز نوشتند هر کس آن را بخواند آن قدر که به نفع یهودی ها است خیال می کند که این را یهودی‌ها نوشته اند ! می‌گوید ما و یهودی‌ها یک ملت را تشکیل می‌دهیم  شاید الان خیلی ها نمی‌دانند که بسیاری از آیات ما در مدینه و در مدرسه یهودی‌ها نازل شده است  پیامبر(ص) می‌رفتند و در مدارس آنها می‌نشستند و با آنها مباحثه و به کریمه “جادلهم بالتی هی احسن ” عمل می کردند شاید برای عده ای تعجب آور باشد که وقتی نصارا و مسیحیان نجران جهت مباحله به مدینه آمدند و دنبال جایی برای عبادت روزانه خود بودند پیامبر(ص) فرمودند که بیایید و در مسجد ما عبادت کنید و مسجد خود را برای عبادت در اختیار مسیحیان قرار دادند.

 حضرت وقتی برای یمن فرماندار می‌فرستند می فرمایند “لا يرد اسقف عن اسقفيته”حق ندارید به یک اسقف بگویید که تو باید از اسقفیتت برگردی و مسلمان می شویم “ولا راهب عن رهبانیته” حق ندارید  به یک راهب بگویید باید از راهبیتت برگردی و مسلمان بشوی  بنده با این سخنان در اروپا تحدی کردم که ما هزار و چهارصد سال پیش این گونه بودیم شما در آن زمان نسبت به این اصول که ناظر به تکریم ذاتی انسان است کجا بودید ؟ همه این ارزش ها وقتی مشخص می‌شود که ما با هم مناظره کنیم تا تضارب آرا بشود.

نماینده ولی فقیه در استان اردبیل گفت: همه ما انسان‌ها یک هدف مشترکی داریم آن هم این است که دنیا یک فضای تربیتی و امنیتی سالم داشته باشد و کرامت و حقوق انسان ها حفظ گردد خداوند فرموده “و لقد کرمنا بنی آدم” یعنی انسان ذاتاً کرامت و احترام دارد و باید همه حرمت او را نگه دارند خداوند فرمود: بنی آدم و نفرمود که کرمنا مسلمان ها را یا کرمنا متقین بلکه می فرمایند کرمنا بنی آدم.

رئیس شورای فرهنگ عمومی استان اردبیل در تشریح لزوم اتحاد و تمرکز بر مشترکات میان ادیان ها گفت: در دنیای معاصر قدرت های اهریمنی منافع نامشروع خود را در اختلاف می بینند همه ما دشمن مشترک داریم و لذا باید دست به دست بدهیم و در مسیر اخوت انسان ها و خانواده واحد جهانی حرکت بکنیم بسیاری از سازمان های استخباراتی و سرویس های اطلاعاتی  به وحدت ادیان و اقوام راضی نیستند به خاطر اینکه منافع آنها در این است که یک تعارضی بین اقوام و بین ادیان درست بشود یعنی حیات آنها در این تعارض است نخبگان جامعه باید خیلی تلاش بکنند که اولاً جلوی شیطنت‌ها را بگیرند ثانیاً خودشان طوری صحبت نکنند که ایجاد اختلاف شود .

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: زندگی مسالمت آمیز بین ادیان، اقوام و مذاهب در ایران یک الگوی آرمانی برای دنیاست ملاحظه فرمودید مقام معظم رهبری  به خانه شهدای مسیحی تشریف می برند و چه قدر با صمیمیت کامل با آنها صحبت می کنند در ایران عزیز ما مشکلی با ادیان نداریم اما بدخواهان مترصد این هستند که به هر طریق ذهنیت درست بکنند و لذا این مناظره ها خیلی راهگشاست مناظره فقط مربوط به ادیان نیست بلکه به طور مثال یک دختر خانمی می‌خواهد مکشفه باشد یک دختر خانم دیگری می‌خواهد محجبه باشد چه ایرادی دارد که در دانشگاه یک مناظره‌ای ایجاد بشود و این دو  با همدیگر صحبت کنند هر دو طرف نظر خود را بگویند و یک حَکَم متخصص بین آنها حُکم بکند در این مناظره یک مربی نیز با ذهنیت هر دو آشنا می شود و کاملاً واقف می شود بر اینکه یک دختر مکشفه چرا کشف حجاب را انتخاب کرده است در آن صورت با اشراف بر رموز رفتاری با علمیت تمام با او صحبت می کند هکذا در مسائل سیاسی هم مناظره راهگشاست یک جناح سیاسی می گوید باید همه چیز را بدهیم دست آمریکا و یک جناح سیاسی نظر دیگری دارد وقتی که با یکدیگر صحبت می کنند خیلی از گره‌ها باز می‌شود.

ایشان در مقام تبیین مناظره صحیح از منظر اسلام خاطر نشان کرد: مناظره‌ای که به جایی نرسد در دین اسلام حرام است به عنوان مثال اگر من با کسی وارد یک مناظره بشوم و بفهمم که هر چه حرف بزنم طرف مقابل نمی‌پذیرد دین ما می‌گوید که اسم این “مراء” است رسول خدا(ص) فرمود “اترك المراء ولو كنت محقا” دین ما می‌گوید که این نوع مناظره حرام است چرا؟ چون  فقط کینه را زیاد می‌کند دین ما راضی نیست که یک ذره  کینه زیاد بشود دین ما از اول و از اساس می‌خواهد که تبسم بر لب همه انسان ها باشد و آن روزی هم که ما به دنیا آمدیم خداوند تصریح کرد که من این فکر را کرده ام که شما در دنیا غم و غصه نداشته باشید خداوند در این خصوص فرمود:« فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ » (آنان که پیروی او کنند هرگز بیمناک و اندوهگین نخواهند شد.) معلوم می‌شود که خدا از اول به فکر این بوده که انسان ها خوف و حزن نداشته باشند یعنی  من برای شما برنامه تدارک دیده‌ام که اگر به آن عمل کنید دیگرخوف و حزن ندارید .

وی با نقل یک رویداد تاریخی تصریح کرد: مردی از اصحاب امام صادق علیه السلام گرفتار بود و هرچه دعا می‌خواند مشکل وی حل نمی‌شد ختم می‌گرفت مشکلش حل نمی‌شد توسل می‌کرد مشکلش حل نمی‌شد هر کاری می کرد مشکلش حل نمی‌شد و خیلی گرفتار بود بعد از مدتی این گرفتاری حل شد بعد از آن وی یک توبره دعا، ختوم و توسلات خود را جمع  و همه را آورد و جلوی امام صادق علیه السلام قرار داد و عرض کرد: آقا! کدام یک از این‌ها کار من را درست کرد ؟ حضرت فرمودند: هیچ کدام! عرض کرد: پس کار من چطور درست شد؟ فرمودند: یادت هست که یک خانم و آقایی می خواستند از هم جدا بشوند و شما رفتید آنها را آشتی دادید؟ وقتی که زن و مرد با هم آشتی می‌کردند دختر کوچک آنها در لحظه آشتی پدر و مادر از خوشحالی خندید خداوند به خاطر تبسم لب های آن دخترک کار تو را درست کرد! این نگاه در تمامی ادیان است.

آیت الله عاملی در پایان با ارائه پیشنهادی گفت:پیشنهاد می‌کنم مراکز مهم فرهنگی کشور فراخوان بدهند که ‌عصاره ادیان آسمانی چیست؟ یعنی اگر بخواهیم ادیان آسمانی را در یک توبره قرار داده و فشار بدهیم قطره ای که چکیده خواهد شد چیست؟ اگرتمام ادیان را خلاصه بکنید چهار نظریه می شود بنده آنها را در برنامه سمت خدا بیان کرده ام یک نظریه مهم این است که آن قطره عبارت است از یک جمله از امیر المومنین است که  ” هرچه برای خودت میخواهی برای دیگران هم بخواه” اگر  این اصل بزرگ در متن زندگی و مدنیت ما وارد شود قطعاً است اگر تمام مشکلات زندگی ما حل می شود .