شریعتی: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. خانم ها آقایان سلام علیکم و رحمة الله. سلام می کنم خدمت تک تک شما در هر کجا که هستید. مخاطبان خوب شبکه 3 که این برنامه را می بینند. مخاطبان عزیز شبکه افق، شنونده های خوب رادیو معارف، شبکه جهانی ولایت، جام جم. هر کسی که در هر کجایی که هست، صدای ما را می شنود، تصویر ما را می بیند.
ان شاءالله که همه ما زیر سایه الطاف خداوند متعال عاقبت بخیر شویم. عاملی: عرض ادب و احترام و سلام و دعا دارم محضر ملت بزرگ مان. از خدای متعال می خواهم با عنایات خاصه خودش مشکلات کشور ما را برطرف و مخصوصاً باران رحمت خودش را بر ما مرحمت بفرماید. اگر عزیزان این آیه را ترنم کنند خوب است. «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتيكُمْ بِماءٍ مَعين»؛ اگر آب شما از دست برود، کی این آب گوارا را برای شما می آورد؟ من مکرر این را می خوانم و می گویم: خدایا انت تحتی بماء معین. خدایا خودت برای ما ماء معین می آوری. و من توصیه می کنم که در نماز، غیرنماز هم سوره نوح زیاد خوانده شود. در روایت هست که خدا قرآن را نازل کرده است تا در نماز خوانده شود. صرفاً یک قل هو الله و یک انا انزلنا را ما همه-اش متمرکز شویم اینطور نیست. و من خودم جزء سی ام قرآن را در نمازها به طور متناوب می خوانم. مخصوصاً در نماز صبح که عزیزانی که به جماعت صبح می آیند، آنها استعداد خاصی برای سوره های بزرگ دارند. سوره نوح در این باب خیلی مناسب است چون آنجا می خوانیم که «يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْرارا وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهارا» آن هم به نیت این که باران بیاید خیلی عالی است و پیام آن هم استغفار است. اگر استغفار باشد حتماً بلا دفع می شود و ما دو تا امان از بلا داریم. یکی حضرت ختمی مرتبت هست که خدا فرمود: تا تو هستی من بلا نمی فرستم، یکی هم استغفار. «وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فيهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُون»؛ با استغفار درها باز می شود. باب الابواب است. استغفار توبه است، توبه هم باب طهارت است، طهارت هم باب الابواب هست. ان شاءالله خدای متعالی نه از سر استحقاق بلکه از سر فضل و رحمت تمام خطه مبارک کشور ما را پر از آب رحمت بکند.
شریعتی: ان شاءالله به حق نبی مکرم اسلام که منبع فیض لایزال حق هستند، بهترین ها خاص باران رحمت الهی بر مردم عزیز ما ببارد. بحث نماز شب را این هفته ها داریم در محضر حضرتعالی می آموزیم.
عاملی: بسم الله الرحمن الرحیم. به مناسبت ولادت حضرت امام حسن عسگری که حضرت تأکید خاصی بر نماز شب دارد، ما بحث نماز شب را شروع کردیم. بحثی از عبادات ثوابی حیرت انگیز دارد. من اعتقادم این است که خدای متعال عمداً این عنایت ها را کرده است تا بنده اش که از دنیا می خواهد خارج شود، با توشه خوبی خارج شود، با آذوقه خوبی خارج شود. اینکه تقوا را گفتند آذوقه، توشه، معنای آن این است که شما مسافرت دارید، عالم دیگری داری، سفری دارید. وای به حال کسی که به سفر برود اما بدون آذوقه، بدون توشه. یکی از آنها نماز شب است که خدا فرمود: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُن» شاید ده دقیقه بیشتر طول نکشد اما غوغایی از ثواب الهی است به حدی که خدای متعال به ماهیتش وارد نشده است و فرموده هیچ کس اطلاع ندارد که چه مقاماتی آماده کردم. آن هم أُخْفِيَ. تعبیر أُخْفِيَ چیزهایی است که اهمیت دارد مخفی اش می کند. «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُن» قرة اعین. قرة اعین در این دنیا هم هست. باعث می شود که چشم انسان باز باشد و نفس ناطق انسانی اعتلا پیدا کند. در قلب انسان دو چشم هست که اگر خدای متعال خیر بنده ای را بخواهد آن دو چشم را باز می کند. کسانی که از اینطور عبادات محروم می شوند، با پشیمانی خاصی به عاقبت وارد می شوند. قطعاً. کسی که از دنیا می رود، نماز شب در نامه عمل خود ندارد، نماز جمعه ندارد، نماز جماعت ندارد، این یک پشیمانی فوق العاده است.
شریعتی: چون امتیازهای عظیمش را آنجا می بیند که چخبر است.
عاملی: یعنی وقتی می بیند آثار نماز جماعت را که وقتی از ده نفر بگذرد جن و انس اگر نویسنده بشود که تاپ بشود، اگر جنگل ها قلم شود، دریاها مرکب شود نمی شود ثواب آن را نوشت، آنجا دیگر پشیمانی را نمی شود تفسیر کرد. بازگشت هم نیست. «لا یبدل القول یدیه» خدا می گوید هر حالتی که الآن داری اینجا هستی این حالت قابل تغییر نیست. «وَ ما رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيد» و خدای متعال بعضی ها را خطاب می کند که اینطوری دست خالی وارد آنجا شدند که «أَمَّا ذا كُنْتُمْ تَعْمَلُون» شما کجا بودید؟ پس در دنیا چه کار می کردید؟ من به این بهانه قبل از اینکه به نماز شب به طور مفصل وارد شویم، آثاری که دارد، اصراری که دارد و عنایتی که از طرف خدای متعال بر نماز شب هست، بزرگانی که با نماز شب به مقامات رسیده اند، چه تعبیراتی دارند، شعرا چه حرف هایی درباره نماز شب دارند. من فرصت را غنیمت می دانم، بسیار مهم می دانم که چند کلمه از نماز جماعت هم صحبت کنم. چه توفیق بزرگی است عزیزی که این احادیث را بشنود راجع به نماز جماعت. نماز جماعت تا انسان به ساحت ابدیت وارد نشود نمی فهمد که دو رکعت نماز جماعت چه ثوابی دارد. بعد از اینکه دنیای خودش را عوض کرد، تمام مفاهیم عبادی خودش را نشان می دهد، آنجا ندای واویلتا، واحسرتا آنجا شروع می شود اما دیگر بازگشت ممکن نیست. در دستگاه ربوی شوخی نیست. لیت لیت ها شروع می شود. شما لیت لیت های قرآن را بخوانید ببینید که کجاها لیت هست. کجاها ولو تری، ولو تری، ولو تری. پیغمبر ای کاش ببینی، ای کاش ببینی. گاهی می گوید: «وَ لَوْ تَرى إِذِ الظَّالِمُون» ای کاش که خود ظالمون ببینند آن لحظه ها را. خدا حدود هفت بار به پیغمبر گفته است ای کاش ببینی. یعنی صحنه ببینی چقدر وحشتناک هست خدا به پیغمبر می گوید ای کاش آن لحظه را ببینی که چه لحظه وحشتناکی است. من از نماز جماعت چند کلمه صحبت می کنم، حضرت جبرئیل نازل شده محضر حضرت ختمی مرتبت و عرض کردند که خدا دو هدیه به تو دارد. این هدیه را به هیچ پیغمبری نداده است. یکی از اینها نماز جماعت است و سنوات یومیه. این هدیه خدا است یعنی لطف خدا است. یعنی نمی خواهد که انسان دست خالی از دنیا برود. نمی خواهد ترازوی او سنگین باشد. «فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُه» از آنها باشد نه از آنهایی که «وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازينُه» جزء آنها نباشد. یعنی از جمله چیزهایی که باعث می شود ترازوی الهی سنگین باشد همین عبادات جمعی است. خدای متعال به اجتماع خیلی بها داده است. مثل عید فطر و عید اضحی را گذاشته است. چرا؟ «لیکون للمسلمین مجتمع ان یجتمعون فیه» تا مسلمان ها یک اجتماعی داشته باشند. در نماز جماعت اجتماع است که بسیاری از مشکلات را حل می کند. یعنی همت جمعی بررسی می کند که الآن یک مشکلی هست، فلانی مشکل دارد، فلانی مشکل دارد. شاید مشکلات حل شود. هیبت اسلام، حیات اجتماعی اسلام دیده می شود. ما دو وظیفه داریم. یکی وظیفه اینکه به عبادات عمل کنیم، دوم اینکه حیات اجتماعی دین را ما درست کنیم. این برای دین خیلی حساس است.
شریعتی: و این جمع را جمع نگه داریم.
عاملی: بله. یعنی نشان بدهد که شهر، شهر مسلمان ها است. دین از جهت اجتماعی زنده است. تمام شعائر، «وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوب» شعائر این همه ثواب دارد چرا؟ چون نشان می دهد که دین در اجتماع زنده است. دیدید که برای یک روسری اروپا چقدر حساس بود، جریمه برای آن وضع کرد. نتوانست یکر روسری را تحمل بکند. چون حیات اجتماعی دین را نشان می دهد، فعالیت اجتماعی دین را نشان می دهد. بعضی از کشورهای اروپایی برای گلدسته رفراندوم گذاشتند تخریبش کردند. گنبد، ما هم داریم، آنها هم دارند اما گلدسته هر کجا گلدسته ببینید نشان حضور دین ما است. شرع مقدس می خواهد حضور دین دیده شود. وقتی یک جایی عدالت است جزء شعائر ما است. وقتی نماز جماعت است جزء شعائر ما است. وقتی ایساج، مؤسسات خیریه جزء شعائر ما است. حج جزء شعائر ما است. نمازهای عیدین جزء شعائر ما است. برای اینها ثواب های عظیمی ذکر شده است. عرضم خدمت شما نمازهای جمعه، امیرالمؤمنین فرمود: من حاضر هستم ده ها نماز عیدین را از دست بدهم، جمعه را از دست ندهم. حتی مستحب هست که زندانی را از زندان تحت الحفظ بیاورند نماز جمعه را بخواند. حتی مستحب است کارگری که دارید منعش نکنید، بگذارید بیاید نماز جمعه را بخواند. حتی می گویند که از پنج شنبه برای نماز جمعه آماده شوید. نماز جمعه ای که «يَجْلِسُ النَّاسُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى قَدْرِ رَوَاحِهِمْ إِلَى الْجُمُعَات». جایگاه هر کسی پیش خدا به تعداد نماز جمعه است. چرا انقدر حساس هستند؟ تا هیبت دین نشان داده شود. حیات اجتماعی دین دیده شود. شوکت مسلمان ها دیده شود، وحدت مسلمان ها دیده شود و پیغمبر ما فرمود که من زیر عرش دیدم هزار یا هزاران شهر، هر شهری هزار برابر کره زمین که تمام پر از ملائکه است و تمام استغفار می کنند برای کسی که غسل می کند که تمیز شود و پاکیزه شود و در نماز جمعه حاضر شود. دم در نماز جمعه ملائکه حاضر می شوند اسم نویسی می کنند. نام می نویسند. وقتی که نماز شروع شد، صف ها را می گردند که فلانی جمعه گذشته بود، الآن نیست. چرا نیست؟ چون مریض است دعا می کنند، قرض دارد دعا می کنند، گرفتاری دارد دعا می کنند. اینها شعائر است، وقتی که نماز جماعت هدیه خدا است، اسم آن را هدیه خدا گذاشته است، معلوم می شود یک لطفی از خدا است. معلوم می شود آثار ویژه دارد که اسم آن را هدیه گذاشته است. هدیه خدا در شأن خود خدا است. روایت هست که حضرت جبرئیل با 70 هزار ملک نماز جماعت را آورد. همچنان که سوره انعام را با 70 هزار ملک نازل کردند. هیبتی دارد. غشوه عارض می شد به پیغمبر ما وقتی آیات قرآن نازل می شد. مرحوم صدوق می گوید این در اثر تخاطم با خدا بود. می شود الآن به این تخاطم رسید؟ امام صادق آنقدر گفت: مالک یوم الدین، مالک یوم الدین، مالک یوم الدین، آخر سر غش کرد. گفتند چی شد؟ گفت: ما ذلت اکررها. آنقدر تکرار کردند حتی سمعت من قائلها. تا اینکه از قائله شنیدند. معلوم می شود که زمینه برای تخاطم هست. تنکابنی در قصص العلماء نوشته است که شبی بلند شدم دیدم پدرم گریه می کند. خیلی اصرار کردم. همین اجداد حضرت آقای فلسفی. آن وقت گفتم که، به من نمی گفت. آخر سر خیلی اصرار کردم و از من تعهد گرفته است تا زنده است نگویم. گفت نماز شب که می خواندم یکهو از گوشه اتاق ندایی بلند شد که ایها العالم العامد. امضاء شده است. که دیگر نتوانستم خودم را حس کنم. آقای بروجردی می گفتند ما بروجرد که مانده بودیم یک چیزهایی می دیدیم، یک چیزهایی می شنیدیم. مرجعیت همه اش را از دست ما گرفت. یعنی آن خلوت هایی که داشتم الآن دیگر کار اجرایی است و از این پول می گیرم، به آن پول می گیرم شدم صراف. و به طلبه ها می فرمود هر کس آمده بروجردی شود سفیه است، برگردد. یعنی به نیت مرجع شدن نباید رفت. و می فرمود: والله به این نیت مقدمه نچیدم. مردند و مردند و به من رسید. و وقتی آ سید ابوالحسن اصفهانی فوت کرد، حضرت آیت الله اجتهاردی می فرمود: ما سینه زدیم رفتیم دم در آقای بروجردی. در را که باز کرد دیدیم مثل دستمال زرد رنگش پریده است که چرا این مسئولیت به من رسیده است. و ما در تاریخ علمایی داشتیم که وقتی به این میسئولیت رسیدند، از خدا خواستند که عمرشان را بگیرد. مرحوم سبزواری صاحب کفایه، کفایه فقه، وقتی که مرجعیت به ایشان رسیده بود گفته بودند رساله می خوانیم، یک روز مهلت خواسته بود. رفته بود محضر امیرالمؤمنین در نجف. گفته بود 40 سال است که خدمت شما هستم. چیزی از تو نخواستم اما من نمی خواهم این مسئولیت را بپذیرم. می خواهم عمر من تمام شود. فردای آن روز تشییع شده بود. انسان های ساخته و پرداخته، ذائقه شان، مطلب شان، خلوت شان، جلوات شان، آرزوهایشان، لذت-هایشان، همه اش فرق می کند. تا چقدر انسان بالا بیاید. آن وقت با 70 هزار ملک، آن وقت رسول خدا گفت یا جبرئیل نماز جماعتی که هدیه خدا است، چه فایده ای برای امت من دارد؟ گفت یا رسول الله در نماز جماعت اگر دو نفر اقتدا کنند، خداوند برای هر یک نفر، در هر یک رکعت یکصد و پنجاه نماز می نویسد. زمانی که سه نفر اقتدا کنند، خداوند برای هر یک نفر در یک رکعت ششصد نماز می نویسد و همچنان ثواب بالا می رود، زیاد می رود، به طوری که وقتی تعداد افراد از ده نفر گذشت، در این صورت اگر آسمان صفحه و کاغذ و درختان قلم و جن و انسان و ملائکه نویسنده کتاب باشند، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند. شما را به خدا، کسی که از نماز جماعت محروم شده است، حالا مرده است، می بیند کسی را می آورند، برای یک رکعت آن انقدر با خودش ثواب دارد.
شریعتی: هر چه ثواب عظیم تر، حسرت آن هم بزرگتر.
عاملی: اینها باید احسان شود. چقدر ما حلوا احسان بدهیم؟ احسان علمی. محرم می آید یک دانه از این روایت بنویس، پخش کن. به نام پدرت، به نام پدر بزرگت، به نام شهیدت، به نام جوانت که از دنیا رفته است. بعضی کشورها می بینید که اصلاً در نماز جمعه و جماعت جا نیست. آنها به خاطر همین پخش این روایات هست. من از دستگاه های فرهنگی گله دارم. 18 دستگاه فرهنگی بودجه می گیرد. ما برای اینکه این فرهنگ را درست کنیم می دانید که اجتماع بیشتر باشد در نماز جماعت چقدر مشکلات حل می شود. می بینند که بعضی از خانواده ها مشکل دارند. مسجد قلب محله است. فوراً یک قرض الحسنه ای تشکیل می دهند، متمولین اقداماتی می کنند، خانواده ها که مشکل دارند ده نفری پیرمردها، ریش سفیدها می روند منزل او، کسی در آستانه طلاق است فوراً آنجا حاضر می شوند. محله مدرسه دارد. در مدرسه حاضر می شوند. به بچه های خوب جایزه می دهند، رتبه های علمی دارند تحسین می کنند. آنها را به مسجد می-آورند. آن وقت می بینید که یک فرهنگ فاخری در کشور شکل گرفت. آن وقت دنبال آن فرمود که ای محمد درک تکبیر اول نماز با امام جماعت، فقط تکبیرش را درک بکند، فضیلت دارد بر… این را می ترسم حساب را بگویم. اما حضرت امام فرمود: نترسید چون آخرت مبتنی بر تفضلات نامتناهی است. نترسید. آخرت خدا عنایتی که می کند مبتنی بر تفضلات نامتناهی است. استبعاد نکنید. ای محمد درک تکفیر اول نماز با امام جماعت فضیلت دارد بر 600 هزار حج عمره و 70 هزار بار بهتر است از دنیا و آنچه در دنیا است. آن وقت دنبال آن حالا یک مطلبی را گفته است که باز من اگر بخواهم بخوانم، می ترسم که استبعاد بکنند برای یک رکعت نماز جماعت. اینها گفته نشود ظلم است. کسی از دنیا برود بگوید ای خدا کسی این را به من نگفت. خدایا آه و ناله که ای کاش کسی بود هک اینها را می گفتند، من اینها را می شنیدم. آن وقت در روایت هست باز هم فَإِنْ زَادُوا عَلَى الْعَشَرَة اگر از ته بگذرد فَلَوْ صَارَتْ بِحَارُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ كُلُّهَا مِدَاداً وَ الْأَشْجَارُ أَقْلَاماً وَ الثَّقَلَانِ مَعَ الْمَلَائِكَةِ كُتَّاباً لَمْ يَقْدِرُوا أَنْ يَكْتُبُوا ثَوَابَ رَكْعَةٍ وَاحِدَةٍ یعنی اجزاء، تازه اجزاء حساب خاصی دارد. گفت یک رکعت آن، ثواب تکبیرة الاحرام را درک بکند یا یک رکعت آن را ترک کند، کل نماز چه می شود. آن وقت نماز را پشت عالم بخواند، همان مقداری بود رفت بالا. اگر رفت پشت یک عالم دین نماز را خواند، کسی که مروج دین است، مروج احکام خادم دین است، انگار که پشت سر پیغمبر نماز خوانده است. اگر در مسجد باشد، ثواب آن مضاعف می شود. مسجد هم چه مسجدی باشد؟ مسجد محله یک ثوابی دارد، مسجد جامع رفت بالا. من خوب یادم هست من کوچک که بودم، در مسجد جامع جا می فروختند. یک عده می آمدند جا می گرفتند، برای متمولین، بزرگان که دیر می آمدند نمی توانستند زودتر بیایند. انقدر شلوغ می شد. مخصوصاً ماه رمضان. نظرم این است که در خیلی از شهرها همینطوری بود. آن وقت کدام عاقل هست که بیاید این ثواب را از دست بدهد آن وقت در وقتی مأمور که یک نفره هست، هی متعدد شد، هی مضاعف می شود، مضاعف می شود. هر رکعت نماز جماعت می شود مساوی می شود با دو هزار رکعت فرادی. چرا این کار را کرده؟ می خواهد توشه داشته باشد. می خواهی دست خالی از اینجا نروی. می خواهی بعد از مرک گرفتار نشوی.
شریعتی: می خواهد لطف کند.
عاملی: احسنتم. عنایت خدا است. حیف است که انسان بیاید این را از دست بدهد و فردا خدا بگوید که من چنین چیزی را گذاشته بودم، پیغمبر ما بگوید چنین هدیه ای را خدا داده بود. ظلم است ما بیاییم مساجد را فقط محرم به محرم باز کنیم. من بعضی از شهرها می روم، نه جواب خدا و نه جواب پیغمبر را آنها نمی توانند بدهند که مسجد فقط در محرم باز شود. وای بر ما. می دانید که مسجد شعور دارد؟ هر کسی که مسجد را آباد کرده است، وقتی به مسجد وارد می شود مسجد خوشحال می شود. مسجد شکایت دارد، مسجد شفاعت دارد. همه عالم شعور دارد. فقط آخرت نیست که ان الآخرة دار الحیوان. این از همین جا شروع می شود. آنجا به اصطلاح، شعور، شعور خاصی است. پربرکت-ترین معامله را گاهی از دست می دهد، توقعش هم این است که مثلاً زرنگی کرده است. اینطور نیست. در روایت هست که هر رکعت نماز جماعت در نزد خدا از 40 سال عبادت بالاتر است. بعضی کشورها، نمی خواهم اسم بیاورم، مثلاً صبح می بینید اذان شروع شد. وقتی اذان شروع می شود، مثلاً من خودم می گویم اذان است دیگر می گویم. شاید مشتری نباشد. از هتل کوچه را نگاه می کنم انگار که تظاهرات است. دارند می روند مسجد. برای نماز صبح. چرا آنها می روند؟ برای آنها گفته اند که پیغمبر ما به مسجد آمد، نماز صبح را خواند دید امیرالمؤمنین نیست. رفت منزل حضرت زهرا. گفت دخترم علی چرا نیامد؟ گفت یا رسول الله شب را متحجد بود، تا صبح عبادت کرد، صبح دیگر خسته بود. نماز را خواند و خوابید. حضرت فرمود: اگر شب را می خوابید، نماز صبح را به مسجد می آمد و به جماعت می خواند، از آن بهتر بود. و در روایت هست هر کس صبح را به جماعت بخواند، خدا به ملائکه دستور می دهد بنویسید از اول شب تا آخر متحجد بوده است. از اول شب تا آخر شب شما نماز شب بخوانید چقدر ثواب دارد؟ خدا می گوید بنویسید. آخرت که می آید می بیند اُه، چقدر نماز شب. اینها شنیدنش توفیق بزرگی است که نمازهای جماعت آنهایی که موالی اهل بیت هستند، آنها وقتی این روایات را دارند، خیلی باید… صراحتاً عرض می کنم. نماز مساجد شیعه باید جا نداشته باشد. نماز جمعه باید جا نباشد. صرفاً مسائل سیاسی نیست. از جهت عبادی دارم عرض می کنم. چه غوغایی است.
شریعتی: اینها همان راه های میان بری است که برای آن سلوکی که قبلاً با هم صحبت کردیم خدا قرار داده است که راه ما را نزدیک کند.
عاملی: هم نزدیک کند و هم همین است که گفتم. برای آخرت انسان فکری کرده است که توشه های خوبی داشته باشند. چرا در نماز جمعه می گوید: فسعی. در جاهای دیگر نمی گوید فسعی. این شوخی نیست که خدا بگوید فسعی. اگر بدانند که کسانی که اول به نماز جمعه می رسند و صف اول چه غوغایی است و اذان چه ثوابی دارد، قرعه کشی می کنند، سر آن دعوت می کنند. اگر بدانند این چقدر ثواب دارد.
شریعتی: یکی از مشکلاتی هم که به نظرم، به زعم خودم ما گرفتار آن هستیم، دور شدن از همین جمع ها هست که جامعه ما را به این روز رسانده و کشانده است. یعنی این فاصله، این تفرقه. اگر با هم باشیم خیلی از مشکلات حل شدنی است.
عاملی: اراده جمعی، تدبیر جمعی. در صدر اسلام در مسجد همه چیز حل می شد. الآن بعضی مساجد را ما تشویق کردیم قرض الحسنه درست کردند. چقدر خانواده هایی که احتیاج مالی دارند. مثلاً کارگر است، نزدیکی های آخر ماه است، هنوز حقوق خود را نگرفته است. مساعده می خواهد بگیرد. عزت کسی نباید بشکند. عزت، عزت، عزت. خدا همه چیز را به مؤمن واگذار کرده است. اما این تکلیف درست می کند به دولتمردان، به همه. اما واگذار نکرده است برود خودش را ذلیل کند. خداوند سؤال می کند. اگر پیش عالم برود نماز بخواند یک رکعت آن هزار برابر می شود. در روایت هست که سجدة یسجدها مع الامام خیر له من عبادة سنه. یک سجده با امام داشته باشد بهتر است از عبادت هزار سال. به نظر شما می شود خانم ها را از این منع کرد؟ اصلاً و ابدا. به آقا رسول الله گفتند خانم ها بیایند نماز جماعت؟ گفت بله. خانم ها بیایند نماز جماعت و عطر استعمال نکنند بیایند جماعت. این ثوابی است که یک عبادت یک صاف یعنی سنگینی ترازوی خدا بر چند چیز است. یکی حسن خلق است. پیغمبر ما فرمود هیچ چیز در روز قیامت، ترازوی الهی را با حسن خلق سنگین نمی کند. در خانه، خانم عصبانی است، شما حسن خلق داشته باشید. آقا عصبانی است، خانم حسن خلق داشته باشد. آقا عصبانی است، خانم بگوید خدا تربیت من را گذاشته دست این مرد. خانم عصبانی است، مرد می گوید خدا تربیت من را گذاشته دست این خانم و اعتقادش این باشد که ای خدا با این رفتاری که شوهر من دارد، چقدر برای من با این صبر و تحملی که دارم مقامات درست کرده است. واقعاً اینطوری است. مرد بگوید خدایا از اینکه خانم من گاهی عصبانی می شود و من تسلیم می شوم. در برابر آن تسلیم هزاران هزار برابر بالاتر از آن نماز شما است. افتخار بکند که ای خدا این یک توفیقی است برای من که در منزل حج عمره را دارم. این بالاتر از حج عمره در منزل است. حج عمره در منزل ما است. به خانمت کمک کنی می دانی چقدر ثواب حج عمره را دارد که وقتی امیرالمؤمنین آمد، پیغمبر ما آمد منزل حضرت زهرا، دید که امیرالمؤمنین عدس پاک می کند، به حضرت زهرا کمک می کند. نمونه این احادیث را گرفتند. و وقتی خادم آقای رسول الله که خیلی بد اخلاق بود از دنیا رفت، آن وقت همیشه اصحاب را نیش می زد. اصحاب شنیدند از دنیا رفته است خوشحال شدند. آن وقت زن گفته است یا رسول الله، البشاره، البشاره. هم شما راحت شدید و هم ما. گفت نه. دیدند پیغمبر گریه می کند. فرمود اخلاق ایشان برای من نافع بود. تعبیر را نگاه کنید. از آن کلمات جامعه است. «أُعْطِيتُ جَوَامِعَ الْكَلِم» یعنی من می توانم با یک جمله یک عالمه حرف بزنم. آیا سیستم آموزشی ما، بچه ها را می تواند اینطوری آموزش بدهد یا وقتی که با هم ازدواج کردند، اول ازدواج دو تا سلیقه متفاوت با هم درگیر هستند. حساس ترین دوران همان جا است. بیشترین طلاق ها هم از همان جا است. این دو سلیقه متفاوت تا همدیگر را پیدا کنند، یک تحملی می خواهد، یک درایتی می-خواهد، یک ایثاری می خواهد، یک عنایتی از طرف خدا می خواهد و یک مهارتی می خواهد که بالاخره با یک روح انسانی مواجه است نه با یک حیوان. با فردی که احساس دارد، شعور دارد، دوست دارد، آشنا دارد، احساس تشخص دارد. آن وقت با آن می خواهد شما صحبت کنید، تعامل کنید. این خیلی خیلی بالاتر از این است که یک فردی که در کوچه خیابان بزرگ شده است، با دوستان ناباب درست شده است، وقتی وارد میدان شود خیال کند که باز هم همان خیابان است و زندگی فردی است و همه کاره خود او است. این اینطوری نیست. نهاد خانواده مرکز حفظ عفت است. نهاد خانواده مرکز پایه گذاری نسل سالم است. قدسی ترین نهادی که در عالم شکل گرفته است نهاد خانواده است. آنجا آن احساس ها و تربیت هایی که باید داشته باشد، آنجا باید خودش را نشان بدهد. حالا انسان ها زمین تا آسمان با هم فرق دارند. آن هم برمی گردد به معرفت. حضرت فرمود: اولکم اولکم معرفت.
شریعتی: رتبه شما با معرفت شما روشن می شود.
عاملی: بعضی ها هم آنقدر از این جهت پیاده هستند، همان در شب اول طلاقشان شکل می گیرد. در شب اول عروس را می خواهند ببرند منزل بخت، یک مسابقه ای بین ماشین ها درست شده است، اینها از همدیگر سرعت گرفته اند. آن وقت یک ماشین مثلاً برادر عروس بوده است، عروس هم به آقای داماد یک جمله گفته است که مواظب باش که برادرم اینطوری نشود. یک حرف بی ربط اقای داماد گفته است. همان جا همه چیز تمام شده است. یک عروس خانمی طلاق گرفته است، گفته اند چرا طلاق گرفتی؟ ثروت این خوب بود. گفت گفته بود ثروتش خوب بود ولی امحاء و احشاء او پر از فقر بود.
شریعتی: اخلاق
عاملی: ثروت مساوی با اخلاق نیست، مساوی با ادب نیست، مساوی با احساس های متعالی نیست. نماز جماعت، یک سجده مساوی است با عبادت یک سال. چشم خود را که می بندد می بیند ای خدا یک سجده نماز جماعت اینطوری بوده است. من در نامه ام اصلاً نماز جماعت ندارم. یک عده روایاتی در این باب آمده است که ما قاصر هستیم از درک آن، از تصور آن. نمی توانیم تصور کنیم. تکبیری که درک می کند مأمون با امام، روایت فرموده است که بهتر از مِنْ سِتِّينَ أَلْفَ حَجَّةٍ وَ عُمْرَة. ستین الف، 60 هزار حج عمره. آن مسلمان های صدر اسلام این دوره می دانستند که آمد گفت یا رسول الله من چشمم کور است، چکار کنم؟ نمی توانم به نماز جماعت بیایم. گفت یک ریسمان بکش. گفت ریسمان را بگیر ولی خودت را به نماز جماعت برسان.
شریعتی: یعنی با هر سختی ای که شده است.
عاملی: چرا؟ چون نمی خواسته از آن ثواب محروم شود. عزیزان من این حرف ها را که گوش می دهند، شاید حصار زمان و مکان نشکند انسان به کنح آن نرسد. فضیلت نماز جماعت. اصلاً من نگاه کردم دیدم جامعه اصلاً از اینها اطلاع ندارد. نماز جماعت ها آنقدر باید الآن شب های زمستان، چقدر شب های طولانی ای است. خدا شاهد است که چقدر شایسته است که حضرت عیسی آمد دید که مادر او فوت کرده است. گفت مادر می خواهی به دنیا بیایی؟ حالا که رفتی آنجا را دیده ای. گفت می خواهم برای دو چیز در دنیا بیایم. یکی می خواهم آن روزهای تابستان طولانی، هوای داغ داغ روزه بگیرم. اینجا فهمیدم که روزه، جنة من النار. این سپری است از آتش خدا. آتش خدا را می تواند خاموش کند. و دومی می خواهم در شب های طولانی پاییز نماز شب بخوانم. با خدا خلوت کنم. اینجا فهمیدم که نجوای با خدا یک حرفش، یک حرفی از آن نجوا چه ثوابی دارد. آن وقت آخرین حرف من این است که خدای متعال حیاء می کند از بنده اش وقتی نماز جماعت بخواند و یک حاجتی بخواهد، حیاء می کند که او را دست خالی برگرداند. می گوید چون با جماعت خواندی، حاجت تو را می دهم. من زیاد حدیث خواندم، حیفم می آید این تکه را هم نخوانم. خدای متعال داخل می کند بهشت را، سه طائفه را به غیر حساب و اینها شفاعت می کنند در 80 هزار جمعیت. یعنی اهل شفاعت هستند. یکی مؤذن است، یکی هم مردی که وضو گرفته وارد مسجد شده است و امام جماعت. خدای متعال ما را پشیمان از دنیا نبرد و از فیض نماز جماعت محروم نکند ان شاءالله.
شریعتی: ان شاءالله.
تلاوت صفحه 133 قرآن کریم، آیات نورانی سوره مبارکه انعام.
صفحه 133 قرآن کریم
بسم الله الرحمن الرحیم. سوره انعام، آیه 45. «فَقُطِعَ دابِرُ الْقَوْمِ الَّذينَ ظَلَمُوا وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ» ما وقتی غذا می خوریم می گوییم الحمدلله رب العالمین ولی خدای متعال کجاها می گوید الحمدلله رب العالمین. وقتی که ریشه ظالمین از جامعه کنده می شود فَقُطِعَ دابِرُ الْقَوْمِ الَّذينَ ظَلَمُوا آنجا می گوید وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ. اسلام صد درصد یک نظام سیاسی دارد. نظام سیاسی را قرآن تصویر کرده است و هر کسی نظام سیاسی را نپذیرد در واقع اسلام را به صورت ناقض پذیرفته است. هوا و هوس کرده است. آقای فاطمی نیا یک جمله خوبی می گفتند. می فرمودند اسلام سوپرمارکت نیست که وارد شوی، هر چه دلت خواس بخری، بیایی بیرون، هیچ کس هم نگوید که چرا این را خریدی، آن را نخریدی. یک خانم اروپایی محجبه شده بود، گفتند چی دیدی در این حجاب که محجبه شدی؟ گفت اسلام مجموعه یکپارچه است. نمی شد و یک تکه را دید و گفت که فلسفه آن چیست. آن تصویری که شده است نظام سیاسی اسلام، آیات آن را برای شما بخوانم. «لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُون» نه ظلم می کنی و نه زیر بار ظلم می روی. «وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّار» اگر یک ذره ظالم را تأیید کنی، تو را هم به آتش می سوزانم. همزیستی مسالمت آمیز با ظالم نداریم. خدا انقدر به حضرت موسی نعمت داده است. هیچ پیغمبری مثل حضرت موسی اسمش در قرآن نیامده است. لطفش فوق العاده است. تست آیات بینات داده است، ید بیضاء داده است. کلم الله موسی تکلیما داده است. عصا داده است. وقتی می خواهد شکرش را به جا بیاورد، می گوید این همه که به من لطف کردی با یک کار شکر همه را به جا می آورم. آن هم این است که در زندگی هیچ وقت من برای مجرمین پشتیبان نمی شوم. از مجرم حمایت نمی کنم. اینها همه نظام سیاسی اسلام را می رساند. اگر در یک کشور اسلامی پیدا کردی، این امکان ندارد. در هیچ کشور اسلامی نیست جزء در جمهوری اسلامی. فقط جمهوری اسلامی به این آیات عمل کرده است. البراده ای گفت: ان سنی الهویه شیعی الهوی. من هویتم سنی است، جزء اهل سنت هستم ولی از جهت سیاسی من شیعه هستم. یک جمله بگویم از همین بفهمید که ذائقه دین ما چیست. پیغمبر ما خارج از مکه بود، حضرت خدیجه فوت کرده بود، حضرت ابوطالب فوت کرده بود، نمی توانست وارد مکه شود. به یک مشرکی گفت به من پناه می دهی در پناه تو وارد مکه شوم؟ گفت فخر است به من یا محمد. وارد مکه شد، مرحله بنی هاشم که رسید، گفت یا الله. امانت را بردار. گفت یا محد برای من افتخار است که تو در امان من باشی. گفت انی اکره ان اکون فی امان مشرک اکثر من یوم. من بدم می آید که بیشتر از یک روز در پناه مشرک باشم. یعنی مشرک باید به من پناه بیاورد «وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْه»
شریعتی: خیلی خوب. خیلی از شما ممنون هستم.
فایل تصویری
فایل صوتی