شریعتی: بسم الله الرّحمن الرّحیم اللّهم صل علی محمّد و آل محمّد و عجّل فرجهم. ای نابترین صبح خداوند بیا** ای نور دریچههای پیوند بیا** آن آینههای صاف را یادت هست** آن آینهها خاک گرفتند بیا. و ما همچنان چشم براه آمدن تو هستیم. خانمها و آقایانی که سالهاست همراه ما هستند سلام به لحظات ناب و نورانی شما خیلی خیلی خوش آمدید انشاالله هر جا که هستید تنتان سالم باشد و دل و جانتان بهاری و سبز باشد انشالله و دعاهایتان مستجاب. حاج آقای عاملی اینجا هستند سلام علیکم خیلی خیلی خوش آمدید.
حجت الاسلام عاملی: و علیکم السّلام و رحمة الله محضر همهی عزیزانم جای جای ایران عزیزمان سلام و احترام ودعا دارم بهترین لحظهها، بهترین توفیقات و بهترین عنایات حضرت حق را از خدای متعال برای عزیزانم و خدای متعال با عنایات خاصه از عزیزان پذیرایی بفرماید.
شریعتی: انشالله حالتان چهطور است حاج آقای عاملی؟
حجت الاسلام عاملی: خدا را شکر.
شریعتی: الحمدلله خیلی خوشحالیم خدمت شما هستیم و از محضرتان استفاده میکنیم و همینطور دوستان و عزیزانمان. ما هفتهی گذشته یک بحثی را داشتیم که چهطور میشود حال و هوای ماه مبارک رمضان را استمرار بخشید در این مهمانی حضورمان مستمر و دائمی باشد کما اینکه هست منتها در ماه مبارک رمضان بیشتر احساس میشود محسوستر و ملموستر است و سنتها و آداب نیکو و پسندیدهای که در این ماه با آن زندگی کردیم در ماههای دیگر این را تسری بدهیم و جاری و ساری باشد. نکتههای شما را میشنویم.
حجت الاسلام عاملی: خواهش میکنم. بسم الله الرّحمن الرّحیم در روایات است که اگر ما مداومت بر مقاومت داشته باشیم و نگذاریم شیطان در فکر ما در قلب ما در نیت و اعمال ما «لفاصحتهم الملائکة» ملائکه میآیند با انسان مصافحه میکنند قرآن هم گفته است « إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافوا وَلا تَحزَنوا» و بزرگان ما به این مقام رسیدند مرحوم سید بن طاووس که قطعاً به محضر حضرت رسیده است میگوید که من کسی را میشناسم که ایشان را به لفظ الآقا، آقای میرزا جواد آقای ملکی تبریزی فرموده که من کسی را میشناسم که به لفظ الآقا به نماز شب بلندش میکنند علما میگویند تزکیهی نفس نشود اینطوری گفته و الّا خودش را میگوید خدا هم در قرآن یک آیه عجیبی در این خصوص دارد که « وَأَن لَوِ استَقاموا عَلَى الطَّريقَةِ لَأَسقَيناهُم ماءً غَدَقًا» اگر استقامت در طریق کنند اینها آب فراوانی را از ما میگیرند با آب فراوان از اینها پذیرایی میکنیم آب در اینجا علم است معرفت است حضرت فرمود «اولکم، اولکم معرفه» فرمود بعضی از شما خیلی نماز میخواند بعضی از شما خیلی روزه میگیرد بعضی خیلی حج میرود ولی اولکم اولکم معرفة، بهترین شما آنی است که معرفتش بیشتر باشد نسبت به خدای خودش نسبت به جایگاه خودش در این کائنات، نسبت به امامش، نسبت به پیغمبرش، نسبت به قرآن، اینها معرفت است که در انسان عطش میآورد رفتارهای خودش با آن تنظیم میشود « قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ» شاکلهی نفسانی است که باعث میشود اعمال انسان متفاوت شود در این خصوص آن عنایاتی که در ماه رمضان درست شد اگر آن را ادامه دهیم یک تولد جدیدی پیدا میکنیم چرا تا به حال فکر کردید مستحب است با تربت کربلا افطار کند شخصی که روزه گرفته است بعد از ماه رمضان میدانید که یک طفل را کامش را با تربت کربلا میگیرند حضرت فرمود « حَنِّكوا أولادَكُم بِتُربَةِ الحُسَينِ عليه السلام» وقتی کام میگیرید از بچه، کام گرفتن یعنی اولین مزهای که بچه میچشد تربت امام حسین باشد تربت شهید باشد تربت سیدالشهدا باشد اینها خیلی خیلی تأثیر دارد یعنی یک معادلهی بسیار دقیق حاکم است که چه مزهای اول چشیده است چه غذایی خورده است با چه غذایی تأمین شده است این جنین؟ نیاز مادی و اینها، مثل کامپیوتر چیست خیلی بالاتر از آن شما حساب کنید تأثیر دارد. عرضم خدمت شما اینجا فرموده است که با تربت کربلا افطار کند یعنی تازه متولد شده است تولد جدید یعنی تمام جنبات عوض میشود ذائقه عوض میشود و نگاه انسان عوض میشود و خلوت انسان طور دیگری میشود تنظیم زندگیاش طور دیگری میشود آرزوهایش تغییر پیدا میکند.
شریعتی: تحول به معنای واقعی کلمه.
حجت الاسلام عاملی: و فرمودند کسی که دو بار متولد نشود « أن یلجن فى ملکوت السّماوات» او را به ملکوت سماوات به باطن آفرینش راه نمیدهند باطن آفرینش یعنی کشف شود که «الهی بِيَدِكَ لا بِيَدِ غَيْرِكَ زِيَادَتِي وَ نَقْصِي وَ نَفْعِي وَ ضَرِّي» یعنی بفهمد که تمام ذرات عالم پشتش مسبب الاسبابی است که آن « وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ» ورای تمام اسباب ایستاده است باطن آفرینش را ببیند یعنی این است که «سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ» نگفت أنّه حق، أنّه الحق، یعنی متوجه شود که در آسمان و زمین همه جا آنی که هست هست. الحق یعنی یک ذات مقدسی است که فقط او حضور دارد «لا صوتَ إلّا صوته و لا نورَ إلّآ نوره» طبق روایات، « كانَ اللَّهُ ولَمْ يَكُنْ شَيءٌ غَيْرُهُ» و عرفا اضافه کردند بعضی از علما میگویند کار عرفا نیست بعضی از روایت هست که «ولآن کما کان» خدا اول بود هیچ چیز نبود الان هم خدا هست هیچ چیزی نیست ما همه ظل هستیم سایهایم، پس ذات لایتناهی هست.
شریعتی: الان هم خدا هست و هیچ چیز دیگری جزاو نیست.
حجت الاسلام عاملی: «لا صوتَ إلّا صوته و لا نورَ إلّآ نوره» روایت است. منتها مهم این است که شما به این نقطه برسید که بدایند که لا نور إلّا نوره، حالا در روایت هست که خدا وقتی روح را وضع میکند به روح میگوید که چهطور دنیا را ترک کردی؟ میگوید خدایا «منذ خلقتنی» از آن لحظهای که من را خلق کردی من «کنتُ خائفاً منک» من اصلاً دنیا را ندیدم من فقط تو را دیدم یعنی به آن نقطه میشود برسد انسان که غیر از خدا چیز دیگری را نبیند لحاظ نکند روی آن حساب نکند حساب استقلالی باز نکند همچنان که شما انفجارش را در کربلا میبینید میگویند که کربلا استجابت این دعاست «الهی حقّقني بحقائق اهل التوحید» حالا ما یک بحثی داریم که میخواهیم مداومت کنیم بر ماه رمضان، مداومت اگر بخواهیم بر ماه رمضان داشته باشیم سه چیز را باید روی آن تأکید داشته باشیم اولش این است که ماه رمضان برای این بود که کف نفس پیدا کنیم واهمهی قدسی پیدا کنیم زانوهایمان نلرزد در برابر چندرغاز دنیا، چشمک زدن دنیا، یعنی قدرت داشته باشیم که آلوده نشویم خدا به ما گفته که بروید دنیا و سالم برگردید آن روزی که ما را فرستاد گفت بروید به دنیا اما سالم برگردید. و هر کسی از اینجا سالم برگردد ملائکه تعجب میکنند چهطور سالم برگشت؟ و سالم برگشتن وصف انبیا است پیغمبر ما «خَرَجَ مِنَ اَلدُّنْيَا خَمِيصا وَ وَرَدَ اَلْآخِرَةَ سَلِيما» گرسنه ماند اما سالم رد شد از اینجا. جریده رو که گذرگاه عافیت تنگ است، حافظ میگوید یعنی سالم نمیتوانی از اینجا رد شوی. عرضم خدمت شما اولش این است که آن روحیه را حفظ کنیم لعلکم تتّقون را حفظ کنیم در اداره هستیم در بازار هستیم در تجارت هستیم شیطان وقتی خسته میشود مأوایش میشود جای تجارت، روایت هست این، کاسب حبیب الله است تعریف کردند اما از آن طرف هم گفتند که مأوایش هم میشود محل تجارت، یعنی آن کسی در تجارت خانه نشسته است باید خیلی حواسش دو پا جفت باشد که یک وقتی مال حرام قاطی نشود یک وقت اوضاع بازار تغییر کرد دبه کرد نجس است هر چه گرفته است نمیتواند معاملهی لازم را به هم بزند یا جنس را تغییر بدهد یا موعد مقرر را تغییر بدهد اینها همه… هر کسی که وارد بازار شود « ارتطم في الربا ثم ارتطم» مدام به ربا میافتد که یا گفته است «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ» دیگر از این بالاتر نمیشود محاربه را باخته است اول کف نفس، اگر میخواهیم ماه رمضان با ما بیاید در سبک زندگی با ما بیاید عرضم خدمت شما دومین چیزی که آنجا بود این است که حرمت تمام ماه رمضان از قرآن است جلسات قرآن را توسعه بدهید تفاسیر قرآن را توسعه بدهیم در هر شهری چند تفسیر جاندار واقعاً پر، که بتواند اسرار قرآن را باز کند «قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» خدا میگوید این را چه کسی نازل کرده است آن کسی که « يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» چرا هر اسمی بود این را گفت؟ این را نازل کرده است خالق آسمانها و زمین نگفت، این را نازل کرده رازق آسمان و زمین نگفت، هر چند که گلایه کرده است گفته است «وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ» رزق به این بزرگی دادم دارید تکذیب میکنید این را گفت « يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» آنی که سر آسمان و زمین را میفهمد او این کتاب را نازل کرده است. یعنی سراغ سر آسمان و زمین هستی بیا اینجا.
شریعتی: هر خبری هست همین جا است.
حجت الاسلام عاملی: من از یک جملهای آنقدر غصه خوردم در مذاکرهی هستهای ایران میگوید که در سالهای گذشته میگوید که این برجام بالاخره رفته شورای امنیت و سازمان ملل و اینها، یکی از اروپاییها برمیگردد به ایران میگوید خیلی از شورای امنیت شورای امنیت صحبت نکن بالاتر از شورای امنیت خداست ما خدا را قبول نداریم این برای من سوال است بشر که اینقدر پیشرفت میکند چهطور نمیتواند متوجه شود که این عالم نمیشود با روح یک دیوانه اداره شود نمیشود این حکمت و این فوران جمال این فوران حساب، «ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ» درست شود چهطور این را نفهمیده است؟ من بعضی شهرهای اروپایی پرسیدم چند تا اینجا کاتولیک متدین دارید؟ گفت 8 درصد، اصلاً خدا بدیهی میداند میگوید «أَفِي اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» این خیلی باید باز شود میدانید که سوار بر امواج وارد شدند به مدارس ما، دانشآموزان ما، بعضی از دانشآموزان ما را در همین نقطه به شک و شبهه انداختند اینکه شما یک ذره را نگاه کنی ذره نیست نانو تکنولوژی است یعنی هر چهقدر وارد میشوی حیرت شما را میگیرد آن وقت «فيك يا أعجوبة الكون. غدا الفكر كليلا ; أنت حيّرت ذوي اللّبّ. و بلبلت العقولا ; كلّما قدّم فكري فيك. شبرا فرّ ميلا» ای خدا هر چهقدر که انسان جلو میآید فکر میماند این عظمت! یک انتهایی برای کائنات معلوم شود یعنی انسان عقل جانش را بچرخاند وقتی وارد بشود آنقدر ذوب میشود در برابر این عظمت شب و روزش تماماً مستغرق میشود در فکر در «يَتَفَكَّرونَ في خَلْقِ السَّمواتِ و الأَرْضِ، رَبّنا ما خَلَقْتَ هذا باطلاً و قِنا عَذابَ النّار» اینطوری میشود چهطور میشود بشر با این پیشرفتهای علمی این را نفهمید؟ شما اسمش را خدا نگذارید هر چیزی که این کائناتش را با این عظمتش آفریده است که بشر هزاران یک میلیاردمش را بگویید اصلاً نتوانسته است کشف کند به حقیقتش برسد هر چه میخواهی اسمش را بگذار آن کیست؟ ما اسمش را میگذاریم خدا، تو نمیخواهی در برابر او خضوع کنی؟ و لذا میگوییم نماز ادب کائنات است بینماز در این کائنات بی ادب است این کائنات است یعنی عظمت کائنات را نفهمیده است عمقش را نتوانسته که نمیتواند بالاخره قلبش را تسخیر کند خدا میگوید « وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ» ما هر لحظه توسعه میدهیم هر لحظه هزاران میلیارد کهکشان درست میشود «وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ» یک چیزهایی خلق میکند که شما اصلاً نمیفهمید «خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى» ما چهقدر ما یری داریم و ما لا یری؟ یک ذره ما یری داریم در برابر این عظمتی که ما لا یری است، که شما تصویر کنید که از کرهی خاکی بلند شدید اوج گرفتید رفتید دیگر شمال و جنوب و پایین و بالا و اینها دیگر اصلاً معنا ندارد مفهومش را از دست داده است هزاران هزاران میلیارد برابر همین کرهی خاکی ما در آن داریم زندگی میکنیم آن وقت انسان در برابرش باید فقط بلرزد که معصومین لرزیدند در برابر خدا با این عظمت، و چه افتخاری است که من به این عظمت متصل شوم شما مثلاً به یک مدیر نزدیک میشوید چهقدر خوشحال است بالاتر از مدیر به استاندار نزدیک میشود به رئیس جمهور نزدیک میشود به رهبر نزدیک میشود چه ابتهاجی دارد آن وقت اصل ابتهاج آن جاست که خدایا خدایا من در برابر عظمت تو خاضع شدم تو من را پذیرفتی به دستگاه خودت وارد که مقرب همین است دیگر به دستگاه خودت وارد کردی من را آن وقت لذت آنجاست بعضی خیال میکنند که عارف در چه حالی است، عارف صبح تا شب در ابتهاج است مست است خرد مست و ملائک مست و جان مست زمین مست و آسمان مست و هوا مست. فلک در گردش خود در تکاپوی یعنی میگوید فلک که میچرخد از حیرتش میچرخد. جناب شبستری میگوید که متحیر شده است که ای خدا چه سفرهای باز شده! اول چیزی که انسان بیاید به این عالم چشمش را باز کند میگوید باریکلا، آن باریکلا یعنی الحمدالله، لذا سورهی حمد با الحمدالله شروع میشود به بهشت هم وارد میشوند با الحمدالله وارد میشوند آخرین حرفشان هم «و آخر دعوانا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين».
شریعتی: تمامش تعظیم و خضوع است.
حجت الاسلام عاملی: احسنت همین انسان خضوع نکند یک خطای بزرگ شده یعنی عقل تعطیل شده است و انبیا آمدند که به آن ذکر که میگویند این را به انسان تذکر بدهند که تو در کجا هستی. دائماً خدا بگوید وَمِن آیاتي وَ مِن آیاتي، دائماً میگوید الم یروا الم یروا، ألم تر ألم تر…
شریعتی: تمام عالم فلش و نشانه است که او را نشان بدهد.
حجت الاسلام عاملی: احسنتم، «وَ الأْدِّلّاءِ عَلى مَرْضاة اللّهِ» یعنی برو تمام تمرکز خودت را روی یک چیز بگذار آن هم مرضاة الله است. یعنی یک جملهای من دارم آنقدر این جمله مهم است وقتی که کائنات به این بزرگی شد پس مقصد هم بزرگ است کائنات را که بدون مقصد که نمیشود تصور کرد امکان ندارد. آن وقت میشود لهو خدا میگوید که من اهل لهو نیستم اهل ملعبه نیستم اهل بازیچه نیستم و شما را هم بازیچه خلق نکردم «أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى» وقتی کائنات خیلی بزرگ بوده از نظر علمی صد در صد مقصد بزرگ است دروغ به این بزرگی و درازی که نمیشود که، صد و بیست و چهار هزار پیغمبر همه میشود دروغ یعنی این…
شریعتی: همه میشود اتفاق؟
حجت الاسلام عاملی: احسنتم، وقتی کائنات خیلی بزرگ باشد مقصد خیلی بزرگ است مقصد چه کسی؟ مقصد از کائنات خود انسان است و لذا وقتی که انسان عمرش تمام شود کل کائنات به هم میریزد. کافی است یک ستاره جا به جا شود کل کائنات به هم میریزد «إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ» همه چیز به هم میریزد پس کل کائنات برای انسان است پس مقصد از انسان بزرگ است چون کائنات خیلی بزرگ است یک جمله، اگر کسی خون گریه کند به این جمله جا دارد وقتی مقصد به این بزرگی شد خطا در مقصد عاقبت خیلی وحشتناکی دارد بسیار وحشتناک.
شریعتی: خطا در مقصد یعنی چه؟
حجت الاسلام عاملی: خطا در مقصد یعنی که مقصدی که درست شده است برای من من خطا کردم.
شریعتی: یعنی آن طرفی نروم به یک طرف دیگر بروم.
حجت الاسلام عاملی: رفتم برای اینکه بزنم بر طبل بیعاری که آن هم عالمی دارد اینجا یک عیاشی کند آنجا یک خلافی کند یک خونی بریزد، اینجا یک حرامی کند، انگار خدا در وسط بیابانی است آقای حاج سید محمد ضیاء آبادی مثال میزد خدا رحمتشان کند در وسط بیابان یک کاخ با عظمتی درست کند حیوانات درنده را در آن بریزد چه میگویند به کسی که این کاخ را درست کرده است؟ بیکار بودی این کار را کردی؟ این چه هدفی است چه مقصدی است؟ و لذا در مقصد خطا نکنید خدا با تو کار دارد. مقصد چیست؟ در قرآن خودش گفته است مقصد یعنی این، از اول تا آخر قرآن برای تعیین مقصد تو است.
شریعتی: وَ أَنَّ إِلى رَبِّكَ الْمُنْتَهى.
حجت الاسلام عاملی: آخر خط یعنی خدا ایستاده است.
شریعتی: مقصد که بزرگ شد ما هم باید بزرگ شویم.
حجت الاسلام عاملی: مقصد بزرگ میکند دیگر هدف که بزرگ شد برای بزرگ کردن ما است یعنی آنقدر بزرگ میشود که خدا میگوید من را آسمان نگرفت زمین نگرفت «وسعنی قلب عبدی المؤمن» یعنی در انسان اینقدر قابلیت رشد هست این را به قبرستان نبر، در قبرستان دفن نکن، «النّاس معادن کمعادن الذّهب و الفضّة» انسانها مثل معادن ذهب و الفضه هستند این معادن را استفاده کن.
شریعتی: استفاده کن استخراج کن.
حجت الاسلام عاملی: انبیا آمدند راه استخراج را یاد بدهند «وَ یُثیروا لَهُم دَفائِنَ العُقول» این دفینهها دفینههای خداست نه از دفینههای دنیا که راه میافتند که برویم دفینه پیدا کنیم یک کار خلافی شده که بروند دفینه پیدا کنند دنبال دفینه هستی دنبال میراث فرهنگی هستی اصل میراث فرهنگی یعنی قرآن، آن آثار باستانی حرمت خودش را دارد میراث فرهنگی، میراث فرهنگی آن است که عزت ما، شرف ما، هیبت ما، شوکت ما، آن نشان میدهد گذشتهی ما را نشان میدهد که ما که بودیم شناسنامهی ماست میراث فرهنگی، اصل شناسنامهی ما ببینید آیات قرآن است همین ماه مبارک رمضان ماه رمضانی بود که ما کنار سفرهاش نشستیم همین حضرات معصومین همین میراث فرهنگی ما هستند حضرت امیرالمومنین این اعجوبه، اعجوبهی رسالت است معجزهی رسالت خاتمیت، اصلاً مدینة المعاجزة است یعنی مدینهی میراث فرهنگی است. حالا قصهاش طولانی است ما شروع کردیم که ماه مبارک رمضان را میخواهیم ادامه دهیم ادامه دادنش یکی همان لعلکم تتّقون، واهمهی قدسی است تقوا، تقوا یعنی انسان اینکه میگوید إتّقی به معنی ترسیدن نیست خدا موجود ترسیدنی نیست که، أتقی یتّقي از باب افتعال متابعه است پذیرفتن چیزی را میگویند یعنی شما از درون یک خود نگهداری داشته باشید از خدا مثلاً یک پارسایی داشته باشند پرهیز کردن و اینها نیست خود نگهداری، این را میگویند تقوا، یعنی کاری کنید که احتیاجی به نیروی انتظامی نباشد به سر هر کسی که نمیشود نیروی انتظامی بگذارند کاری کنید که احتیاج به قوهی قهریه نباشد خودتان از درون وقایه داشته باشید تقوا از وقایه است دیگر، یک وقایه یعنی وقتی خطر دارد به طرف شما میآید سپری داشته باشید که شما سالم بمانید. جُنّة به آن میگویند که روزه گرفتن «جُنَّةُ مِن النّار» است تمام تلاش قرآن برای این است که آن قدرت خود نگهداری را چه کند؟ درست کند خلافها بیشتر در خلوتخانه است در خلوتخانه پلیس که نداریم کسی که خودش متخصص قانون است میتواند قانون را دور بزند؟ فرض بفرمایید یک متخصص قانون ازدواج کرده است حالا آمده است از سر هوا و هوس فرض بفرمایید خانمش را طلاق دهد میداند چه کار کند که چیزی دستگیرش نشود. چون فکر اینجا را باید داشته باشد یعنی سیستم تربیتی زمانی سیستم تربیتی آرمانی است که این قصه را درست کند از طفولیت کاری کنیم که یک طفل وحشت کند وقتی که میخواهد قانون را زیر پا بگذارد، وقتی به بیت المال میخواهد خیانت کند دین ما «ان هذا القرآن یهدی للّتی هی اقوم» الّتی جز الفاظ عموم است یعنی در اقتصاد الّتی هی أقوم، در سیاست التّی هی اقوم، در تربیت التّی هی اقوم، اقومیت یعنی قوام دارد.
شریعتی: اثر مخرب این جرم و گناه را ما در زندگیمان حس نکردیم یا نفهمیدیم که این اتفاقات میافتد.
حجت الاسلام عاملی: که اثرش برای خود آن خاطی هم میرسد.
شریعتی: بله برای خودش.
حجت الاسلام عاملی: یک کشتی نشستیم میخواهیم کشتی را ما سوراخ کنیم. حالا اولین چیزی که در ماه رمضان شد لعلکم تتّقون را ما میخواهیم ادامه دهیم دومین چیزی که ادامه میخواهیم بدهیم این مسئلهی قرآن بود که حرمت قرآن را ما تعظیم کنیم فضای قرآنی اگر درست کنیم در خانه، حضرت فرمود در خانهها قرآن بخوانید مثل ستاره به آسمانها میدرخشد همچنان که ستارهها از آسمان به زمین میدرخشند.
شریعتی: که اشاره کردید هم شفاعت میکند هم شکایت میکند.
حجت الاسلام عاملی: خانهای که قرآن خوانده شود بلا دور میشود رحمت در آنجا نازل میشود شما را بیمه میکند تضمین میکند آیات قرآن. «خُذْ مِنَ الْقُرْآنِ ما شِئْتَ لِما شِئْتَ» هر آیهی قرآن را خواستی بگیر توسل کن برای هر حاجتی که خواستی بگیر بخوان، یک مشکلی داری توسل کن به سورهی عمّ یتساءلون، یک مشکل حادی پیدا کردی توسل کن به سورهی تبارکه، میدانید با 70 هزار ملائکه سورهی انعام نازل شده است 70 هزار ملک، ببین چه… و این قرآن سر نخ است دست ما، «وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ» قرآن یعنی این. کم نگیریم اینها را، این هم باز ماه رمضان را ادامه دادیم سومین مطلبی که برای ما خیلی مهم است و ما این را میخواهیم روی آن کار کنیم که نشد وقت گذشت انشاالله جلسهی آینده آن هم این است که ماه رمضان در ما یک حس انسانی احیا کرد وقتی که گرسنه شدیم تازه متوجه شدیم که کسی که…
شریعتی: گرسنهها چه میکشند.
حجت الاسلام عاملی: دم افطار همه چیز آماده بود اما آن سفرههای بینوا، آنجا قضیه چه میشود؟ «للمومن فرحتان» مومن دو فرحه دارد «فَرْحَةٌ عِنْدَ إِفْطَارِهِ وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ مَلَک الجبّار» یعنی مومن دو روزه دارد یک روزه همین روزهای است که ما گرفتیم « فَرْحَةٌ عِنْدَ إِفْطَارِهِ» عند الافطار خوشحال میشود برای خوردن نیست یعنی حالتی معنوی دارد وقت افطار.
شریعتی: از او پذیرایی شده و حالا وقت افطار است.
حجت الاسلام عاملی: یعنی اجازه نمیدهد همینطوری بچسبیم به غذا، یک دعاهایی دارد یکی هم فرحه و شادی است « وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ مَلَک الجبّار» یک روزه را هم آنجا افطار میکند یعنی در طول عمرش روزه است اما روزه از حرام است از خیانت، از اینکه بقیه را اذیت کند، « المؤمنُ نفسُه مِنه في انا و النّاسُ مِنه في راحةٍ» میگوید من خودم به رنج و زحمت میافتم ولی برای دیگران آسایش درست میکنم. هنر این است، بلوغ این است، شرف این است، بزرگی این است، این را ماه رمضان به ما یاد میدهد. بنابراین از ماه رمضان که ما خارج شدیم این حس را نباید از دست بدهیم حس انسان دوستی، این حسی که سفرهی ما باید دست بیشتری به سفرهی ما باز شود یکه خوار نباشیم این را میخواهیم ما داشته باشیم برای همین ما وارد شدیم به رابطهی انسانها با یکدیگر در یک جامعهی اسلامی چهطور تعریف شده است رابطهی مالی؟ از جهت مال من یک ثروتی دارم به من چه دستوری دادند توانی دارم، آبرویی دارم، جایگاهی دارم، به من چه دستوری دادند نسبت به بقیه در جامعه؟ حدود شانزده هفده وظیفه تعیین کردند. هر وظیفه باید با آب طلا نوشته شود که ما چه وظیفهای داریم در برابر دیگران؟ بیخیال بودن ما بیخیالی نداریم، یک آقایی آمد پولش را بدهد وجوهاتش را بدهد دید زیاد است گفت: هامو نجه بیر ده من، میدانید چیست؟ ترکی است هامو نجه بیر ده من، همه هر طور من هم یکی ، آن وقت این را بعداً دیدند از دنیا رفته بود گفتند حالا چه شد؟ گفت از آن ته جهنم میآیم بالا تا بالا که میرسم من را میزنند میگویند هامو نجه بیر ده من، خودت گفتی هامو نجه بیر ده من.
شریعتی: من هم یکی از همانها هستم.
حجت الاسلام عاملی: به او میگویند همه هر طور تو هم یکی از آنها. بنابراین جامعهی اسلامی جامعهی انسانی، اینکه بیخیال باشیم و بیتوجه باشیم چسبی که باید باعث شود که جامعه شود جامعهی واحد مجموعی، واحد مجموعی باشد.
شریعتی: اگر حاج آقا در کرونا این اتفاق نمیافتاد که جمع نمیشد؟
حجت الاسلام عاملی: احسنت، چهقدر حاضر بودند مخصوصاً طلاب ما، خیلیها عزیزان خودشان را رها کردند رفتند طلاب عزیز ما، شاهکار کردند طلاب ما.
شریعتی: پرستارهای ما.
حجت الاسلام عاملی: پرستارهای ما، آقایان اطباء، همه در بیمارستانها در معرض خطر بودند عزیزان اطباء شاهکار کردند.
شریعتی: ولی خودشان را ندیدند.
حجت الاسلام عاملی: پرستاران ما شاهکار کردند. جنازه میماند در دستشان در غسالخانه، طلبهها رفتند خودشان غسل دادند، مگر کسی نزدیک میشد، خودشان نمازشان را میخواندند، یعنی اینها ارزش جامعه را بالا میبرد.
شریعتی: عیار ما را بالا میبرد.
حجت الاسلام عاملی: احسنتم، یعنی قیمت گذاری شود در حالتی است که جامعه مضطرند در اضطرار باید چه کرد؟
شریعتی: باید همدلی کرد و همراهی.
حجت الاسلام عاملی: حالا با یک قصه تمام میکنم، آقای بروجردی که مسجد اعظم را میساخت خانهها را میخرید مسجد را بسازد، مسجد اعظم میبینید چه برکتی دارد؟
شریعتی: بله الحمدالله.
حجت الاسلام عاملی: یک نفر رفته بود آنجا یک خانهای بوده آقای بروجردی باید آن را میخرید صاحبش در شمال زندگی میکرد رفته بود این آقا فوراً آن را از صاحبش خریده بود تا به پول گزاف به آقای بروجردی بفروشد. این را دستتان نگه دارید، انشاالله قصه را که میگویم عزیزان از من ناراحت نباشند گاهی بعضی واقعیتها را باید گفت، آقای بروجردی دستور دادند در اروپا، یک مسجدی خریده شود بهترین نقطهی اروپا و بهترین معماری در اروپا، هیچ چیزی کم نگذارید رفته بودم من مسجدش را رفتم در کنار یک دریاچه در هامبورگ، مرکز اسلامی هامبورگ، یک مسجدی تلفیقی از سنت تجدد بسیار معماری خوب، بسیار خوب، آنجا را که رفتند مال یک خانم بود یعنی گرانترین نقطهی آلمان است آن منطقه مال یک خانم بود رفته بودند از آن خانم بخرند معامله را کرده بودند تمام شده بود بعد از اینکه تمام شده بود آن خانم مسیحی گفته بود که این را برای چه میخواهید از من خریدید؟ گفتند ما میخواهیم اینجا معبد درست کنیم. محل عبادت که مسلمانها خدا را عبادت کنند گفت حالا که اینطور شد نصف قیمت را بخشیدم. من میخواهم در ثواب این شریک باشم این دو را مقایسه کنید و فکر آقای بروجردی را ببینید الان کسی که میخواهد مسلمان شود در آنجا، اصلاً پایش نمیآید یک جای محقری را کردند مسجد برود آنجا بگوید که من میخواهم مسلمان شوم آنجا برای خودش یک…
شریعتی: شکوه و عظمتی دارد.
حجت الاسلام عاملی: طرفی را میبیند که در اینجا بیایم مسلمان شوم من گاهی آنجا رفتم…
شریعتی: چه افقی داشتند.
حجت الاسلام عاملی: بعضی میبینم که مسلمان نیستند بعضی خانمها از آنجا خارج میشوند میگویم اینها چه کسانی هستند؟ میگویند اینها در کلاس اسلام شناسی میآیند شرکت میکنند. خدا را شاکریم که به ما توفیق داد ماه مبارک رمضان را درک کنیم و انشاالله در استمرارش این سه را توجه داشته باشیم سومی را انشاالله در جلسات آینده خدمت عزیزان توضیح میدهم.
شریعتی: انشاالله، حاج آقا خیلی از شما ممنون و متشکرم خیلی خوب آیات را بنا است بشنویم مشرف شویم به ساحت نورانی قرآن کریم ایات را با دل و جان بشنویم و توفیق عمل به این آیات را از خدا تمنا میکنیم برمیگردیم در دقایق پایانی با احترام همراه شما و در کنار شما، بفرمایید خواهش میکنم.
اللّهم صلی علی محمّد و آله محمّد
اللّهم صلی علی محمّد و آله محمّد
شریعتی: اللّهم صل علی محمّد و آل محمّد و عجّل فرجهم همچنان فرصت هست برای مشارکت در قربانی ماه شوال، هم میتوانید به سایت ما مراجعه کنید هم کانال ما در سروش و ایتا اگر به هر دلیلی موفق نشدید عدد 14 را 20000303 پیامک کنید دوستان ما از نحوهی مشارکت شما را مطلع خواهند ساخت و برای شما پیامک میآید و میتوانید خیلی راحت هدایا و نذوراتتان را پرداخت کنید و انشاالله دوستان دریافت کنند که قربانی این ماه هم با شکوه انجام شود اشارهی قرآنی امروز را حاج آقای عاملی عزیز بفرمایید و انشاالله باید خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام عاملی: بسم الله الرّحمن الرّحیم سورهی اسرا آیهی 53 ای کاش وقت بیشتر بود من بیشتر در این باب صحبت میکردم «وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا» این مربوط به حسن خلق است جزء آیات حسن خلق است در قرآن، خدای متعال میفرماید به پیغمبر خودش که به بندگان من بگو وقتی صحبت میکنند صحبتشان احسن باشد شیطان میخواهد که بین مومنین، انسانها، مسلمانانها را به هم بریزد کینه و کدورت درست کند و آن دشمنی آشکار است برای شما، اولاً پیغمبر ما رفت معراج خدا گفت یک حاجتی مقضیه پیش من داری هر چه میخواهی به تو میدهم گفت خدایا به من بگو عبدي، صبح آیه نازل شد « سبحن الذي أسرى بعبده» خدا آن را اینجا داده است به کسی که حسن خلق دارد. « وَقُلْ لِعِبَادِي» مدال داد کسی که در خانه با زن و بچه حسن خلق دارد با خانمی که با شوهرش حسن خلق دارد در اداره بیحوصله نیست حسن خلق دارد این مدال را میخواهی از دست بدهی؟ تند مزاجی، عصبیت، زود از حوصله سر رفتن، تند خویی، هزاران مصیبت پشت سرش دارد انسانها را گرفتار میکند خدا نمیخواهد بندهاش گرفتار شود و لذا برای حسن خلقین ما آنقدر حساب باز کرده است که پیغمبر ما فرمود: هیچ چیز مثل حسن خلق ترازوی الهی را در قیامت سنگین نمیکند. میخواهی ثواب با خودت ببری حسن خلق، باز هم حسن خلق، بسیاری از آیات قرآن نازل به حسن خلق است چرا ما اینها را نمیخوانیم؟ یک: «وَ قولوا للنّاس حسنی» من این را روی تلفن ثابت خودم نوشته بودم که آن همیشه روی چشم کسی که میخواهد با تلفن ثابت صحبت کند آن را ببیند یک وقت عصبانی نشود حرف تندی نزند « وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ» غضب کردی تصمیم نگیر. حفظ النفس را حلم میگویند حلم داشته باش، یکی از بالاتری فضیلتها حلم است اگر حلم نداشته باشی عصبانی میشوی مشهور به اشتباه میشوی، مشهور به سوء خلق میشوی، این آیه را نگاه کنید « فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَی اللهِ» روز قیامت خدا میگوید هر کسی گردن من ذمهی من حق دارد بلند شود میگویند مگر میشود؟ خدا میگوید هر کسی از حق خودش گذشت تا صلح برقرار شود طلاق پیش نیاید، دعوا درست نشود خانوادهها به هم نخورند آن را من خودم باید اجرش را بدهم. آن گردن من حق دارد. آیه را ببینید عظمتش غیر قابل وصف است. « يَسْئَلُونَكَ ماذا يُنْفِقُونَ قُل العَفو» از تو میپرسند چه انفاق کنیم؟ قل العفو، بعضی میگویند چیز زیادی نه… اصلاً قل العفو، حق خودت حق شخصی، پیغمبر ما یک بار «لم تسرّ نفسه» به خاطر خودش انتقام نگرفت « وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ» حسنه با سیئه یکی نیست خدا میگوید، چرا نمیخواهی صاحب حسنه باشی؟ « ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» کسی بدی کرد تو حسنه نشان بده خلق حسن نشان بده « فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ» آن دشمن خیلی حاد تو یکدفعه میشود بهترین دوست. من این را تجربه کردم. بدی با بدی سهل باشد جزا** اگر مردی احسن الی من اَساء. امام جمعی فقید ما میگوید من طلبه بودم با هم حجرهام دعوایمان شد قهر کردیم یک ساعت گذشت دیدم که من تحملش را ندارم قهر کنم برگشتم به او گفتم من حرصیم یاتوبدی سن حرصین یاتموییب؟ یعنی عصبانیت من خوابیده عصبانیت تو نخوابیده؟ و آخرینش « وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا» عفو کنید « أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللهُ لَكُمْ» عفو کنید نمیخواهید که خدا شما را عفو کند؟ بگذرید نمیخواهید آیا خدا از شما بگذرد؟ و آیات دیگری.
شریعتی: آقا خیلی ممنون و متشکرم خدا انشاالله حفظتان کند خیلی جملهی قشنگی گفته که عصبانیت من خوابیده عصبانیت تو نخوابیده.
حجت الاسلام عاملی: حضرت آیت الله مروّج.
شریعتی: خدا رحمتشان کند.
حجت الاسلام عاملی: اعقل ائمهی جمعهی کشور بود به تأسی بزرگانی که متصدی امور ائمهی جمعات بودند.
شریعتی: خدا رحمتشان کند. آقا خیلی سپاسگزارم دعا کنید و انشاالله مرخص شویم از خدمتتان.
حجت الاسلام عاملی: جناب زید بن علی میگوید که پدرم امام سجاد شب 27 رجب که آن هم احتمال دارد شب قدر باشد از ابتدای شب این دعا را میخواندند یکی از سرمایههای بزرگ است در ادعیه. «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي التَّجَافِيَ عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ وَ الاِسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ».
شریعتی: شب 27 ماه مبارک رمضان.
حجت الاسلام عاملی: این خصوصیت ندارد یعنی هر لحظه هر لحظه، یعنی خدایا من در دنیا باشم و دنیایی نباشم، در سوق باشم ولی سوقی نباشم، در بازار باشم ولی بازاری نباشم، منصوب بازار که به خاطر مال دنیا آنطور نباشم، آن وقت « وَ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ» توجه من چشم من نگاه من به ابدیت باشد همیشه ببینم که من در کارهایم با ابدیت معامله میکنم « وَ الاِسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ» جناب عزرائیل هر روز پنج بار به صورت آدم نگاه میکند که ببیند وقتش رسیده است یا نه؟ طوری شود که من استعداد پیدا کنم بعداً سراغ من بیایند بدون استعداد به ابدیت وارد نشوم.
شریعتی: انشاالله آقا سپاسگزارم. خیلی ممنون و متشکرم از همراهی و لطف و عنایتتان انشاالله آخر هفتهی خوبی داشته باشید میخواهیم دعا کنیم برای سلامت حضرت که بهار ایام و روزگاران است. گفت: هم آهوان صحرا سر خود نهاده بر کف** به امید آنکه روزی به شکار خواهی آمد. تا سلامی دوباره و دیداری دوباره، خیلی از شما ممنون و متشکرم.
فایل صوتی این برنامه
فایل تصویری این برنامه
https://cdn2.iribtv.ir/38/original/2023/04/29/638183491060540752video.mp4