بسم الله الرحمن الرحیم
شهادت ارتفاع آدمی در سپهر تهذیب و اعتلای استعدادهای انسانی است، از سویی کمال انقطاع از ناسوت و تجارت مربحه با ذات احدیت است و از دیگر سو بذل جان در مسیر حیات اجتماعی دین و تضحیه در سبیل حیات معقول انسانهاست و زیبایی شهادت در همین جامعیت آن است.
شهداء “اکیس الناس” اند از این حیث که جان خود جز به بهای فردوس نفروختند و به «زمان» که مسلط مخرب غالب است مجال عرض اندام ندادند و به ستیز آن برخاستند «سیروا فقد سبق المفردون »
در این مضمار، اجتماع «علم» و «شهادت» رفعتی می آفریند که مایه غطبه اولین و آخرین است. روایتی که می فرماید: هرگز دوچیز جمع نشده اند که بسان اجتماع «علم» و «حلم » مبارک باشد، حصر آن یا اضافی است یا ناظر است به امور نشأه اولی و الا اجتماع شهادت و علم کالشمس فی کبد السماء بل فی رابطه النهار ، فائق بر تمام ثنایات است، آیا جز این است که فرمودند: «فوق هر بّری بّری است «الا ان یقتل الرجل فی سبیل الله »
ذات احدیت برخی اصناف را به جلایتی در خور تجلیل نموده، در میان غیر معصومین، از این اصناف، علماء وشهداء را مرتبتی خاص است، علماء را در ردیف ذات خویش آورده و فرموده «شهید الله انه لا الا هو و الملائکه و اولواالعلم قائما بالقسط » و خویشتن را باعتبار اینکه بشر را به نعمت علم متنعم فرموده به «اکرمیت»، تصف نموده «و ربک الاکرم الذی الم بالقلم» و در شأن شهداء، در لسان وحی همین بس که آنان را با مقام «عندالهی» که مرتبت اولیای معصوم الهی است، معرفی فرموده «ولاتحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا»
مقام «عنداللهی» در آن نشأه، ملکوت مقام تجرد و انقطاع کامل ایشان در این عالم است، آنان در همین عالم نیز «عندالله یرزقونند» نه عند الطبیعه.
هرگز حدیث حاضر وغائب شنیده ای من در میان جمع و دلم جای دیگر است
«صحبوا الدنیا بابدان معلقه ارواحها بالمحل الاعلی»
از اینرو، تصویر و تصور مقام شهید و مکانت شهادت برای ما دشوار و بلکه گاهی محال است. در دعاها بساحت حضرت حق در خصوص امام عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف) عرضه می داریم «العابد عندک» و از بیان سید الساجدین می شنویم «لیس بین الله و بین ولیه ستر و لا دونه حجاب» آورده اند.
«عندیت» تجرد تام می طلبد و لا عندیت نزد طبیعت خواهد بود و تمامت خیرات این عالم و فوق آن از مقام «عنداللهی» است که مقام اسنای انسان کامل وقرآن عینی است.
بدین سان هرکس تلاوت آیات وحی می کند غبطه مقام علم و شهادت را می خورد و مقام آنان را که این هر دو را نائل آمدند یعنی«شهدای روحانیت» که در این کتاب گران سنگ از اصحاب آن سخن رفته است و منتهای تمنای کسانی است که به ایفای نقش بزرگ در نشاه اولی می اندیشند و به تبع آن به ابدیت بیکران در نشأه اخری چشم دارند «ولقد علمتم النشأه الاولی فلولا تذکرون» بدین سبب شهداء حق شفاعت دارند، چه، شفاعت اعطای حیات است «یا لیتنی قدمت لحیاتی» و شهداء همین منصب را در دنیا داشته اند که خون خود را به عصرها و نسل ها ترزیق کردند و حاشا که خون شهید بر زمین ریخته شود همچنانکه در حق سید الشهداء می گوییم «اشهدان دمک قد سکن فی الخلد»
شهدای روحانیت سند هویت و نشانه هایی هستند که راه گم نشود، آنها هویت ذاتی و کارکرد اصلی روحانیت را با خون خود تفسیر کردند که روحانیت همواره در صحنه وپیشتاز است و مصداق عالم عامل و آگاه و متعهد به پیمانی است که با خدای خود بسته است تا سیری ستمگر و گرسنگی ستمدیدگان را برنتابد .
بدین سان در تمام ادوار این مرز و بوم، روحانیت معظم، چونان دژهای استوار و سنگر بانانهوشیار با سلاح و صلاح از عزت و استقلال و کیان این مرز و بوم در برابر تطاول و تجاوز با خود خون حماسه ها آفریده اند.
در این باب اردبیل سرافراز در ذروه است و این کتاب بیان شمه ای از حدیث عشق و غیرت ما به خاک فضلیت پرور اردبیل کهن است .
به مادران و پدران این خطه، به اساتید، معلمان، علماء و خطباء و هر آنکس که دستی بر آتش تعلیم و تهذیب داشته اند، مبارکباد، که در برکشیدن این شهیدان رفیع المنزله قدرت تربیتی و روحی خود را به نمایش گذاشتند و اینک مائیم و تراثی عظیم از خون شهیدان، پیامشان و آرمانهایشان و امامشان و موجی که در جهان افکنده است، امروز بیداری امّت را آفریده و می رود که در موج سوم خود به انقلاب کرامت شکستگان جهان، بدل شود و طلیعه ظهور «جامع الکلمه التقوی» را بشارت دهد .
اکنون ما در پیمانی مبارک با شهداء دست در دست ولایت می نهیم که همانا دستان شهداست و عهد می بندیم که تنها چشم دجال را کور کنیم و بنای قابیلیان را از بنیان برکنیم والی منتهی الخفّ و الحافر کلمه توحید را برسانیم، در انجام این پیمان مقدس از خدای شهداء استمداد می طلبیم و در خاتمه خاضعانه ملتمسانه، ملحّانه، مضطربانه و با چشمانی اشکبار از حضرتش مسألت می داریم که:
ای خدای صاحب عطایا، بعد از مرگ، ما را به هر بلایی مبتلا فرمودی فرمان تو راست، اما به اندوه حسرت مقام شهادت مبتلا مساز «آمین ثم آمین»
الاحقر سید حسن عاملی عامله الله بفضله و منه و حشره مع آباءه و اجداه
