آیتالله سید حسن عاملی روز چهارشنبه در مراسم گرامیداشت روز مسلمانان آذری بیان کرد: ۱۹ ژانویه روز وحدت و همدلی آذریهای مسلمانان جهان و به مثابه بازگشت فرزندی به آغوش مادر بود که باید در راستای گرامیداشت آن تمهیدات لازم به عمل آید.
وی با اشاره به فعالیت بنیاد شاه اسماعیل صفوی، افزود: این رویداد زمینهای برای حفظ پیشینه آذریزبانان است و در این راستا نباید اجازه داده شود که مفاخر، شخصیتها و آثاری که در طول تاریخ متعلق به آنها بوده است، از سوی عدهای دیگر مصادر شود.
نماینده ولیفقیه در استان و امامجمعه اردبیل با اشاره به ضرورت شناساندن هرچه بیشتر این داشتهها، بیان کرد: خطه آذربایجان در طول تاریخ شاعران، هنرمندان، نویسندگان، فقیهان و سرداران با عظمتی داشته که به عشق اهل بیت (ع) به مردم خدمت کردند و باید چنین شخصیتهایی به دنیا معرفی شوند.
وی گفت: حفظ هویت تاریخی آذریهای مسلمان جهان از اقدامهای بزرگ و ارزشمند است و باید در کنار آن به نقش صفویه و قزلباشان در ایران هم بیشتر پرداخته شود؛ چرا که اردبیل به عنوان خاستگاه صفویان از جایگاه ویژهای در این زمینه برخوردار است.
آیتالله عاملی همچنین از برگزاری آیین بزرگداشت نظامی گنجوی در آینده نزدیک خبر داد و اضافه کرد: آذریها خدمات ارزندهای در عرصههای مختلف از جمله به دین مبین اسلام در جهان انجام دادند و نقش انکارناپذیری در تقویت فرهنگ و مذهب اهل بیت (ع) داشتند.
وی اظهار کرد: برگزاری چنین مراسمی نشان میدهد که آذریها از ولایت و اهل بیت (ع) جدا نخواهند شد، همانگونه که زبان آذری، زبان مرثیه و ارادت به اهل بیت (ع) است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل نیز در این مراسم اظهار کرد: ایستادگی در برابر ظلم و تبعیت از دین اسلام و آئین مقدس شیعه است و این هویت در هیچ برههای از تاریخ از بین رفتنی نخواهد بود.
عبدالله بحرالعلومی افزود: ۱۹ ژانویه نماد مقاومت شیعیان آذربایجان است که در این روز مردم در مقابل ظلم ایستادگی کردند و این مهم هیچگاه از ذهن مردم و صفحه روزگار پاک نخواهد شد.
وی بیان کرد: باید هویت آذریزبانهای مسلمان جهان برای نسل امروز و آینده شناسانده شود تا انگیزهای برای ادامه این حرکت به وجود آید؛ در این راستا برگزاری مراسم فرهنگی باید جزو اولویتها باشد.
یکی از علمای دینی کشور ترکیه نیز در این مراسم گفت: در جنگ ایران و عراق انسانهای دیندار مختلفی جان خود را فدا کردند که از جمله آنها ۲ نفر از کشور ترکیه بودند که در این جنگ نابرابر به درجه شهادت رسیدند.
حجتالاسلام عیسی مهدوی شباهت افزود: نور انقلاب اسلامی ایران در دورهای که لیبرالیسم، اومانیسم و کمونیسم در جهان میدانداری میکردند، درخشید و امروز این انقلاب متصل به وحی و نور اهل بیت (ع) توانسته دل امت اسلامی را نورانی کند.
وی با اشاره به مناسبت ۱۹ ژانویه، بیان کرد: عامل اصلی وحدت امت اسلامی حول محور عشق به اهل بیت (ع) در آن روز نمایان شد و امروزه به دور از هرگونه زبان، قوم و قبیله گرایی باید وحدت و همگرایی در محبت به اهل بیت (ع) جست و جو شود.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد، امت اسلامی با حفظ این مولفه بتواند در مسیر دفاع از ارزشهای اسلامی حاضر شود و همچنان عظمت و شکوه خود را در عرصه جهانی مورد صیانت قرار دهد.
رونمایی از کتاب امام حسین ملتی از دیگر بخشهای این مراسم بود.
۱۹ ماه میلادی ژانویه، سالروز ورود مسلمان آذریزبان از دست رژیم اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۳۶۸ به ایران اسلامی با عنوان روز آذریهای مسلمان جهان نامگذاری شده است.