آیت‌الله سیدحسن عاملی عصر سه‌شنبه در مراسم گرامیداشت روز ۱۹ ژانویه افزود: این مناسبت در واقع دوری از نفرت‌ها و تفرقه‌هاست و روزی است که مردم مسلمان جمهوری آذربایجان نقطه پایانی بر تمام جدایی‌ها گذاشتند.
او گفت: این روز فرصت مناسب برای رصد اوضاع مردم مسلمان آذری زبان و شناسایی و معرفی خطرهایی است که آنها را در نقاط دور و نزدیک دنیا تهدید می‌کند.
وی با بیان اینکه ما در قبال سرنوشت و حفظ حقوق و هویت آذری زبانان جهان حساس بوده و مسئولیت داریم، اظهار کرد : آذری‌ها خدمات ارزنده‌ای به دین مبین اسلام در جهان انجام داده‌اند و نقش انکارناشدنی در تقویت فرهنگ و مذهب اهل بیت (ع) داشته‌اند.
وی حفظ هویت ، حقوق و عزت مردم مسلمان آذری زبان دنیا را از دیگر اهداف نامگذاری و تعیین چنین روزی در تقویم مناسبت‌ها دانست و خاطرنشان کرد : مردم مسلمان جمهوری آذربایجان در ۱۹ ژانویه حماسه‌ای بزرگ آفریدند و به دنیا ثابت کردند پس از ۷۰ سال سیطره حکومت کمونیسم هنوز هویت دینی و ملی خودشان را گم نکرده‌اند و با شکستن سیم خاردارها وارد سرزمین مادریشان شده و ارادت خود به اسلام و بنیانگذار کبیر انقلاب امام راحل را نشان دادند.
آیت الله عاملی هویت دینی مردم مسلمان جمهوری آذربایجان و دیگر مسلمانان آذری دنیا را عواطف انسانی و احساسات انسانی بزرگ و ایمان به توحید و مبداء ذکر کرد و گفت: بر همه ما واجب است تا در راه حفظ این هویت تلاش کنیم.
امام جمعه اردبیل وجود شخصیت‌های بزرگ علمی، فرهنگی و ادبی مانند نظامی گنجوی در جمهوری آذربایجان را از مفاخر مشترک میان مسلمانان ایران و تمام آذری‌های مسلمان دنیا یاد کرد و گفت : نظامی گنجوی نه فقط یک شاعر بلکه به عنوان میراث بزرگ بشریت است.
آیت‌الله عاملی افزود: به منظور ارج نهادن به این شخصیت بزرگ و معرفی او به نسل کنونی خطاطی سه بیت از اشعار نغز او را با خط زیبای نستعلیق در میان خطاطان برتر به مسابقه گذاشته‌ایم.
وی ادامه داد : مراتب تشکر خود را از رییس جمهور آذربایجان به خاطر نامگذاری سال جدید میلادی به نام نظامی گنجوی در آن کشور به عنوان یک اقدام ارزشمند اعلام می کنم.
نماینده ولی فقیه در استان اردبیل آزادسازی سرزمین‌های زیادی از منطقه قره‌باغ را به عنوان یکی از موفقیت‌های بزرگ در تاریخ مردم مسلمان آذری زبان دانست و یادآوری کرد: به همین مناسبت امسال خوشحالی ما در برگزاری جشن ۱۹ ژانویه دوچندان است.
او گفت: ما درحالی روز ۱۹ ژانویه را جشن می‌گیریم که در روز ۲۰ همین ماه برای تعداد ۱۳۵ شهید مردم آذربایجان که در راه رهایی از سیطره حاکمیت و استبداد روس‌ها و کمونیسم به پاخاسته بودند عزاداریم و مراتب احترام و ارادات خودمان را به ساحتشان اعلام می‌داریم.
وی بیان کرد : تحولات اخیر در جمهوری آذربایجان و حضور سربازان و نیروهای آذری با شعار الله‌اکبر و یا حسین در جبهه‌های نبرد قره‌باغ نشان داد که فرهنگ علوی ، حسینی و فاطمی در میان مردم این خطه جایگاه مخصوص دارد و مکتب منحط کمونیسم از این کشور رخت بر بسته است.
آیت‌الله عاملی به قصد دولت آذربایجان برای بازسازی مناطق جنگ‌زده قره‌باغ و آثار تاریخی گرانقدر منطقه اشاره و اظهارکرد: از رئیس‌جمهوری این کشور می‌خواهیم تا در صورت تمایل از هنرمندان ، صنعتگران و متخصصان ایرانی برای بازسازی بناها و آثار باستانی دعوت کند.
وی شهر شوشا در قره‌باغ را به عنوان مظهرتاریخی و باستانی جمهوری آذربایجان دانست و اضافه کرد: ما در قبال حفظ آثار تاریخی و هویت این منطقه مسئولیت داریم.
وی افزود : ما به شدت روی این موضوع حساس هستیم چراکه بر این باوریم درصورت حضور متخصصان کشورهای دیگر امکان نابودی عمدی بسیاری از بناها و آثار مربوط به صفویه زیاد است.
امام جمعه اردبیل گفت: از همین‌جا تشکیل بنیاد شاه اسماعیل صفوی را اعلام می‌کنم و هدف از بنا نهادن آن گسترش افکار ارزشمند شاه اسماعیل صفوی و کمک به حفظ هویت و وحدت آذری زبانان دنیا می‌باشد.
وی تشکیل حکومت اسلامی به واسطه معرفت اهل بیت (ع) ، یکپارچه‌سازی ایران، عزت دادن به ایران، پایبندی به شریعت و تلاش در راه تامین اعتلا و عزت ایران را از خصوصیات و اقدام‌های شاه اسماعیل صفوی ذکر کرد.
در این مراسم که به صورت مجازی و نیز با حضور عده‌ای محدود در نگارخانه خطایی اردبیل ترتیب یافته بود سخنرانی مجازی دو فعال فرهنگی و رسانه‌ای ساکن آلمان و ترکیه پخش شد.
حاج صفر اوروس ، فعال فرهنگی ساکن کشور آلمان و نورالدین شیرین مدیر کانال قدس تی وی ترکیه در سخنان خود ضمن گرامیداشت ۱۹ ژانویه از این مناسبت به عنوان روزی که مردم مسلمان آذربایجان پس از ۷۰ سال رهایی از سیطره کمونیست آگاهانه به سوی ایران شتافته و با آرمان‌های امام راحل بیعت و همبستگی خود را علیه ظالمان و استکبار جهانی اعلام داشتند، یاد کردند.
در ۳۰ دی سال ۱۳۶۸ برابر با ۱۹ ژانویه میلادی در آخرین روزهای حاکمیت کمونیسم در شوروی سابق مردم مسلمان آذربایجان با برچیدن سیم خاردارها و گذشتن از مرز به خاک جمهوری اسلامی ایران روانه شده و شعار الله‌اکبر سر داده و عشق و علاقه خود را به اسلام و ایران ابراز کردند.
