شریعتی: «بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم» «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». عالم همه خاک کربلا بایدمان پیوسته به لب خدا خدا بایدمان تا پاک شود زمین ز ابنای یزید همواره حسین مقتدا بایدمان سلام می‌کنم خدمت تک تک عزیزانم، خانم‌ها و آقایان. سلام می‌کنم به سیدالشهدا که همچنان در حال و هوای محرمش نفس می‌کشیم. امروز هم با احترام و با افتخار همراه شما هستیم و در محضر حاج آقای عاملی عزیزمان. سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خیلی خوش آمدید.
حجت الاسلام عاملی: و علیکم السلام و رحمه الله. عرض ادب، احترام، دعا، ارادت دارم برای عزیزان خودم در جای جای کشور عزیزمان ایران. آرزوی موفقیت های بزرگ دارم و از خدای متعال مسالت دارم توفیقاتی که در دهه اول محرم بود، ثواب هایی که عنایت شد، اجرهایی که عنایت شد، خوب محافظت کنیم، بد خرجی نکنیم، ولخرجی نکنیم. و ان شاءالله برای کل سال مان از دهه الهام گرفته باشیم. و از این که یک قطره اشک در عزای امام حسین این قدرت را دارد که «لَأَطفَئَت حَرَّها حَتَّی لا یُوجَدَ لَها حَرَّ» آتش جهنم را خاموش می کند، و در جهنم آتشی پیدا نمی شود بتواند آتش ناهنجاری هایی که گاهی در جامعه ما دیده می شود این ها را هم رفع کند و این ثروت عظیم معنوی، مدرسه بزرگ حسینی نقش واعظی را در حل مشکلات اجتماعی ما ان شاءالله داشته باشد.
شریعتی: ان شاءالله. و همین ابتدای برنامه دعا می کنم که ان شاءالله زیارت کربلا نصیب همه تان بشود به حق این روزها و شب ها و ان شاءالله شفاعت حضرت در دنیا و آخرت نصیب همه مان باشد. اگر خاطر شریف و مبارک تان باشد راجع به شعارهای نهضت اباعبدالله الحسین صحبت می کنیم، هم سال گذشته و هم امسال، و ان شاءالله امروز هم ادامه فرمایشات حاج آقای عاملی را با دل و جان خواهیم شنید.
حجت الاسلام عاملی: خواهش می کنم. «بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم». بحث ما در این بود که بهترین معرف برای یک نهضت شعارهای آن نهضت است. شعارهایی که حضرت دارد همه شعارهای بسیار اساسی، زیر بنایی و قرآنی است. و ما قرار شد قبل از این که وارد احصا این شعارها شویم، یک مخرج مشترکی بگیریم. یعنی خصوصیت مشترک این شعارها چیست. یک خصوصیت این بود که شعارها، شعارهای جهانی است. یعنی گمشده بشریت است. استانداردهای بین المللی را باید در کربلا تعریف کرد. از این جهت در هر دوره، در هر زمان، از این شعارها هست. امام حسین هم در هر دوره هست. دومین خصوصیت این شعارهای که نگاه می کنیم این است که طائفه گری در آن نیست. ایجاد درگیری، اختلاف، شکاف در امت نیست. اگر دنبال مصالح امت است، برای این است که «یُعلی اَمرَ الله» هنر امام زمان این است که می گویند «یُعلی اَمرَ الله» امر خدا را اعلا می کند، اعتلاء می دهد. «کَلِمَةُ الله هِیَ اُولیا» را در مسیر آن قرار می گیرد. شعارهای کربلا هم همین طور است. حالا امروز سومی را که وارد می شویم. سومی هم وارد شدیم که تشفی خاطر در آن نیست. هر چه هست، اخلاص است. «مُلِعَ مِن قَرني اِلی قَدَمی الاِخلاصَ الایمانَ» ذره ذره وجود امام حسین تشفی خاطر، انتقام، این گونه چیزها نیست. دعوای دو قبیله بود، این ها همه حرف های انسان هایی است که یا غرض دارند یا مرض دارند این حرف ها را می زنند. کربلا شما یک جا پیدا کنید که امام در صدد انتقام باشد، دل خنک کردن باشد. چقدر برای امام حسین کمک آمد، همه را برگرداند. اول ملائکه آدم آن جا بودند، در کربلا. اول انبیای عالم بودند در کربلا. قضیه خیلی بالاتر از این ها است. و چون از سر اخلاص بوده ابدیت و جاودانگی پیدا کرده است. حالا چهارمی را که امروز می خوانیم این است که شعارها، شعارهای دینی است. یعنی اساس دینی دارد، اساس آسمانی دارد. خودش فرموده است: «لِنَرَیَ المَعالِمَ مِن دینِکَ» من برای کربلا آمدم معلم های دین را احیا کنم، تابلوهای دین را احیا کنم. وارد یک شهر بشوی بدانی این شهر، شهر دینی است. معالم دین چیست؟ معالم دین یعنی تابلوی دینداری، یعنی موعظه های دینداری. ما دینداری را چه می فهمیم که یک شخصی دیندار است. بهترین بحث، فاخرترین بحث، ضروری ترین بحث. اصلاً بعضی ها دینداری را آن قدر خراب می کنند، عنوان دین را آن قدر خراب می کنند، محصور می کنند تابلوهای دین را به کارهای بسیار بسیار کوچک. خرابش می کنند. جناب متنبی، شاعر بزرگ عرب، که می گویند هر کس سهمی از اشعار ایشان نداشته باشد نمی تواند شاعر باشد. خیلی غریب بوده است. ایشان یک حرفی دارد آن قدر ارزشمند است، جزو امثال ساعره شده است. یعنی مثل ساعره در میان عرب ها است. کتاب ها، کاغذها، نوشته ها ببینید در نویسندگان عرب، این نوعاً به چشم می خورد می گوید: «اَلآیَتُ دینِ عَن تَفشو شَوارِقَکُم یا امَةَ ضَحِکَت مِن جَهلِ الاُمَمون». این جمله بیت دوم آنقدر رایج است. می گوید آیا قایت دین این است که بیایید سبیل های خودتان که می بینید کوتاه می کنند. یعنی قایت دین این است که برای مسائل ظاهری شکلی، به آداب شکلی دین را خلاصه کنید. «یا امَةَ ضَحِکَت مِن جَهلِ الاُمَمون» ای امتی که امت ها از شدت جهل شما به شما می خندند.
شریعتی: یعنی در ظواهر ماندید.
حجت الاسلام عاملی: اساس را رها کردید، ظاهر را گرفتید. معالم دین عکس نیست. معالم دین تمثال امام حسین نیست. اصلاً ما شعار تصویری در دین نداریم. ما شعار تصویری در دین نداریم. دین ما خیلی اجل است از این که برود در تصویر خلاصه شود. امیرالمومنین که وارد مکه شدند با حضرت ختمی مرتبه مامور شدند تمام عکس ها را پاره کنند. معالم دین گریه های موسمی نیست که با امام حسین خداحافظی کند. امام حسین حیف است سرش برای 10 روز ذبح شود. معالم دین این است که یک هفته مشکی بپوشید و تمام شود، این ها نیست. معالم کربلا، معالم کربلا که امام حسین می گوید من می خواهم معالم دین را احیا کنم ارادت احساسی نیست. کربلا انفجار احساس نیست، انفجار عقلانیت است. ما یک بحث داریم، عزیزان سخنرانی اش را پیدا کنند. رگ ها عقلانیت در کربلا است. یک حرکت انتحاری نبوده است. این که شما تغییر بدهید صدای موبایلتان بعد دهه خداحافظ، این ها نیست. یعنی محصولش که آداب شکلی تولید کنید، تولید، تولید، تولید. تولید آداب شکلی، که پیام فاخری زیرش نباشد به چه درد ما می خورد این آداب شکلی که شما درست کردید. حضرت مصلح است. با آداب شکلی سفت می توانی جامعه را اصلاح کنی؟
شریعتی: آن تفکر است که باید بیاید روی قرار بگیرد.
حجت الاسلام عاملی: احسنت. امام حسین حرف برای گفتن دارد، در تمام ادوار. این ها الگوهای جاودانه هستند. همه ی این ها آداب شکلی خوب است ولی آداب شکلی باید تحت یک عنوان شکلی باشد که مشروعیت پیدا کند نه این که بدعت شود. و از آن طرف باید پیام فاخری داشته باشد که طرف در خودش تاملی کند. «فَرَجَعُوا إلی اَنفُسِهِم». همه ی کارها این است «فَرَجَعُوا إلی اَنفُسِهِم». انسان ها به خودشان برگردند. حضرت ابراهیم بت ها را شکست برای چه؟ برای همین. آن تبر را بالای بت بزرگ گذاشت، یک حرفی زد که «فَرَجَعُوا إلی اَنفُسِهِم»، انبیا همین را می خواهند درست کنند. «فَرَجَعُوا إلی اَنفُسِهِم» بازگشت به خویشتنن. در قرآن است که «فَرَجَعُوا إلی اَنفُسِهِم». معالم دین این است که شما با امام حسین همراه شوید، با امام حسین هم سنخ شوید. این روایتی که الان خواندم اول جلسه که یک قطره اشک امام حسین می تواند آتش جهنم را خاموش کند، آن اشک بر قصابی و جنایت و این ها صرفاً نیست. اشکی است که شما را با امام حسین همراه کند. حیا کنید. والسلام. عشق اگر عشق است حیا دارد. عشق اگر عشق است غیرت دارد. عشقی که هوس کنارش است این عشق نیست. یکی از علما می گوید وقتی هوس تمام می شود عشق شروع می شود. عشقی که غیرت کنارش نباشد هوی و هوس است. باید عاشق به شئون معشوق غیرت داشته باشد. او این لباس را می پوشد من هم باید این گونه باشم، این گونه راه می رود من هم باید این گونه راه بروم. آداب عروسی اش این است، آداب عزایش این است، آداب تجارتش این است، آداب سیاستش این است، آداب جنگش این است. الغارات ثقفی نزدیک ترین کتاب به زمان امیرالمومنین است که نوشته شده است. تمام سیره ی امیرالمومنین را در همه چیز جمع کرده است. اگر با آن سیره سیر کردی علوی هستی، اگر با آن سیره سیر نکردیم امیرالمومنین یک طرف، ما هم یک طرف. خودشان گفتند: «إن قُلتُم وَ قُلنا ثُمَّ مُتُّم وَ مُتّنا ثُمَّ حُشَرتُم وَ حُشِرنا کُنتُم فِي ما شاءَ الله وَ کُنّا» اگر شما یک حرفی بزنید ما یک حرفی بزنیم. ما بگوییم حجاب، عفت، تو بگویی نه، این زمانش گذشته است. ما بگوییم بیت المال، بیت المال، بیت المال، آن وقت تو اسم رشوه را حرمت بگذاری؟ در یک کشور همسایه آن جا اسم رشوه را حرمت می گذارند، رشوه نمی گویند. اگر یک چیزی ما بگوییم شما هم یک چیزی بگویید، بعد ما بمیریم شما هم بمیرید، بعد ما محشورشویم شما محشور شوید، «کُنتُم فِي ما شاءَ الله وَ کُنّا».شما یک مسیری می روید.
شریعتی: آن جا مسیرمان جداست.
حجت الاسلام عاملی: «وَ اَمتازُوا الیَومَ أیَّهَا المُجرِمُونَ». این سنخیت همراه کردن اهرم است، عشق اهرم است. قوی ترین اهرم است.
عشق ساید کوه را مانند ریگ
عشق جوشد بحر را مانند دیگ
عشق بشکافد فلک را صد شکاف
عشق لرزاند زمین را از گزاف
این همه عزاداری آخر سر خدایی ناکرده بیایی سر چندرغاز دنیا آبروی برادرت را ببری، آبروی رفیقت را بریزی، آبروی نظام را بریزی، از حیثیت نظام خرج کنی. «وَ اَمرِی لِاَمرِکُم مُتَّبِع». تمام. اگر رمز می خواهی رمز همین است. هر کس تبعیت دارد سهم برده است، هر کس تبعیت ندارد سهم نبرده است، هر کس سنخیت دارد سهم برده است. معالم دین اگر این ها نیست پس چیست؟ من بگویم معالم دین چیست. یک: عدالت اجتماعی. اگر می خواهی بدانی یک شهر شهر اسلامی است، شهر دینی است، یک عدالت اجتماعی. «إنّی اُمرِتُ لِعَدل بَینَکُم». بگو، به زبانت بیاور. این به زبان آوردن یک خصوصیتی دارد که خدا، خدا می توانست بگوید که تو مامور به عدالت هستی، می گوید نه، بگو. «قُل إنّی اُمرِتُ لِعَدل بَینَکُم». مایوس کن. فزون خواهان را مایوس کن، بگو تا این ها مایوس شوند. تا این هایی که سهم خواه هستند راهشان را بگیرند و بروند. معالم دین یعنی مواسات. این گونه نشود که یکی بخورد، یکی بخوابد، نگاه کند. معالم دین یعنی «إلَّا لا نَستَخدِمُ عَمَلِنا مَن یُریدُون».هر کس خودش بیاید بگوید من را رئیس کن، ما او را رئیس نمی کنیم. آن قدر روایت داریم آقای شریعتی. «إلَّا لا نَستَخدِمُ عَمَلِنا مَن یُریدُون» ما مسئولیت نمی دهیم به کسی که خودش می آید من را رئیس کن.
شریعتی: خیلی نکته ی مهمی است. چقدر حرف دارد.
حجت الاسلام عاملی: این را واسطه کن، او را واسطه کن.
شریعتی: این پست را به من بدهید.
حجت الاسلام عاملی: بله. مثلاً طرف ما را واسطه می کند، چه بگویم، صمتی که، حالا بگذریم. اصلاً معالم دین یعنی امانت داری. «إنَّ اللهَ یَأمُرُکُم اَن تُوَّدُّوا الاَمانَتِ اِلی اَهلِها». آن قدر آیه وسیع است. «وَ لَا تَبخَسُوا النّاسَ أَشیاءَهُم وَ لَا تَعثَوا فِي الاَرضِ مُفسِدِینَ». معالم دین یعنی همین. از این وسیع ترین آیه درباره ی عدالت، حقوق بشر، نداریم. «وَ لَا تَبخَسُوا النّاسَ أَشیاءَهُم». خدا شاهکار کرده است. شی به همه چیز شامل می شود. دایره ی حقوق آن قدر وسیع است که همه را شامل می شود. می گوید هیچ حقی از حقوق مردم را نفی نکنید، ضایع نکنید. دیگر بالاتر از این؟ این معالم می شود. امام حسین که می گوید «لِنَرَیَ المَعالِمَ مِن دینِکَ»، کارهایش را هم نگاه کنید به این مطالب وارد شده است. اصلاً از خدا بپرسید خدایا حرفت را خلاصه کن. چه حرفی به ما داری؟ «لَیسَ لِاللهَ فِي عِبادی أمُرُ بِالعَدلِ وَ الاِحسان». چقدر جالب است. خدا می گوید من غیر از این دو چیز از شما چه می خواهم «بِالعَدلِ وَ الاِحسان». عدل یعنی همه چیز باید سر جای خودش باشد. تو بنده هستی باید بندگی کنی، خدا خدا هست. این فرزند است، این حقی دارد، این اهل بیت شما است، شریک زندگی شما است حقی دارد. ارباب الرجوع است، ولی نعمت شما است، نمی توانید در برابر او تمشی کنید. الی ماشاءالله عدل، هر کسی بر اساس استحقاق خودش از امکانات اجتماعی متمتع باشد. صرفاً با عدل هم کار حل نمی شود. شما با خانم تان مداقه کنید «وَزناً بِوَزنٍ».چه می شود؟ روایت است «لَا تُقادِمُوا وَزناً بِوَزنٍ». تو این کار را کردی، من هم این کار را می کنم. باید احسان باشد.
شریعتی: این دیگر خانه نیست حاج آقا، توپخانه است.
حجت الاسلام عاملی: آن هم زندگی نیست، تحمل است. بسیاری از زندگی ها، زندگی نیست تحمل است. خدا این را نمی خواهد. خدا می خواهد در اوج آرامش، در اوج علاقه، در اوج ارادت به همدیگر باشند. احکامی نازل شده است که مرد چگونه ارادت به خانمش نشان دهد، و خانم چه ارادتی نسبت به آقا نشان دهد. اصلاً این ها را حیا می کنم بگویم. که مثلاً لقمه را بگرد با دست خودش. تا این جا رسیده است، تا این جا وارد شده است. معالم دین، من بهترین معالم دین را بگویم. معالم دین این است که حضرت به معاویه گفت قسم به خدا، دو روز نمی گذارم آن جا بنشینی. معاویه گفت من با تو کاری ندارم، بگذار سر جایم باشم. بعد از من هم هر کس را می خواهی بگذار، من هیچ حرفی ندارم، فکر جانشین هم نیستم. نمی خواهم با تو درگیر شود یاعلی. حضرت گفت دو روز نمی گذارم آن جا بمانی. ابن عباس گفت به این دست نزن، کشور به هم می ریزد. گفت کاری که به تو مربوط نیست دخالت نکن. خوب بسم الله. راه از این است هر که دارد عزم راه. مدیریت منابع انسانی اگر نباشد هیچ دولتی به جایی نمی رسد. دولت مکرم، دولت عزیز ما، سرور عزیز ما، سید بسیار نازنین ما، حضرت آقای رئیسی اگر مدیریت منابع انسانی نکند، صد درصد مشکل پیدا می کند. این جا جای تعارف نیست. این جا تعارف سر حقوق مردم است. مدیریت یعنی سحر. هر کشوری به جایی رسیده با سحاری مدیریت رسیده است. این حرف من صادر از مصدر تحقیق است. انسان های کوچک کارهای بزرگ را دستشان بگیرند خیلی، زیر پایش را می بیند. نمی تواند آینده نگری داشته باشد، نمی تواند از تجربیات دنیا استفاده کند. سرعت تحولات در دنیا خیلی بالا است. قدرت بهره وری به جای معجزه رسیده است. ذره ای خاک نیست کشاورزی می کند. یک جعبه را باز می کنی چقدر ریشه ی سیب زمینی، بذر سیب زمینی، آن جا آویزان است. پروتئین را به جعبه تزریق کرده است. آن سیب زمینی بیچاره هم خیال کرده است این جا خاک است.
شریعتی: کشتزار حاصلخیز.
حجت الاسلام عاملی: چه بگویم. بعضی وقت ها قدرت بهره وری که خودم از مصادقش گرفتم بگویم می ترسم هو بکنند. اگر بگویم که از یک گاوی روزانه 120 کیلو شیر می گیرند، استبداد می کنند. ما غوغا کردیم به 35 رسیدیم. قدرت بهره وری وحشتناک است.
شریعتی: امروز دنیای همین چیزها است.
حجت الاسلام عاملی: چاه نفت ژن است، نه نفت. ژن و بذر است. ژن و بذر، حالا اگر بخواهیم در این باب صحبت کنیم، چه انقلابی در دنیا شده است. این مدیریت، مدیریت سنتی باشد، بنشینیم همواره امضا بزنیم. امیرالمومنین فرمود: «وَ اللهِ لایَستَعمِلُ بِکَ» این پیام ما است. یعنی در نسل مدیریت ها مماشات نکنید، کوتاهی نکنید. شما اگر می خواهید معالم دین را ببینید چیست خدا فرموده است: «وَ تَمَّت کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدقَا وَ عَدلا» صداقت، عدالت. دنیا روی این دو کلمه می چرخد. «وَ تَمَّت کَلِمَةُ» هم به پدیده های طبیعت می گویند کلمات، که کلمات خدا را اگر جنس و انس جمع شوند «ما نَفِدَت کَلِماتُ الله». یعنی آن قدر کائنات وسیع است، آن قدر موجودات آن طرفش ناپیدا است. گاهی کلمه همان حکم خداوندی است. مدیریت خداوندی است. اساس مدیریت عالم صداقت است، عدالت است. درِ مغازه را باز کردی، صداقت و عدالت، این دو را از دست نده. پول نداری، در را باز کن. گفت پول ندارم، چه کار کنم؟ در را باز کن. گفت وظیفه تاجر چیست؟ حضرت فرمود: «أَن یَفتَحَ بابَهُ أن یَبسُطَ بَساطَهُ» در را باز کن، بساط ت را پهن کن. گفت پول ندارم. گفت باشد. در را باز کرد خالی خالی آن جا نشست. یک کسی آمد گفت از شام پارچه می آورم، می خواهی بفروشی از قول من به تو بدهم. گفت باشد. یکی آمد گفت آقاجان مغازه ندارم، پول هم ندارم. گفت برو بساطت را باز کن. «أَن یَفتَحَ بابَهُ أن یَبسُطَ بَساطَهُ». گفت چیزی ندارم. گفت باشد. آمد عبایش را پهن کرد، روی آن نشست، کفش را گذاشت. چون مسبب الاسباب خودِ خدا است. «یا مُسَبِبَ الاَسبابِ مِن غَیرِ سَبَب». چقدر خوب است. یک کسی آمد گفت چه کفش خوبی داری، می فروشی؟ گفت آری. چند؟ گفت 7 درهم. گفت می خرم. با 3 درهم رفت یک کفش دیگر خرید، با 4 درهم شروع کرد. این ها همه بهانه است. سببیت دست خودِ خدا است. متخصص حائری می گفت اگر خدا بخواهد از دیوار برای آدم پول درمی آورد. سببیت دست اوست. حالا ما از بحث خارج نشویم. «لِنَرَیَ المَعالِمَ مِن دینِکَ». معالم را من تعریف کنم. معالم دین است خانواده واحد جهانی. من ترک هستم، من عرب هستم، من لر هستم، نژاد پرستی درست کنی، مرزبندی درست کنی. این بگوید تا فلان جا برای من است، او هم بگوید تا فلان جا برای من است. او بگوید که شما مهمان ما هستید، باید از این جا بروید. دعواهای قومی زیر آتش خاکستر، پشت سرش هم دو کشور ایستاده است: آمریکا و اسرائیل. این قوم گراها که می بینید، این ها همه ظاهر را می بینید. در کشور ما هم می بینید، این ها ظاهر است که شما می بینید. جای اصلی اش را پیدا کنید اسرائیل است و آمریکا. که می خواهند از ظرفیت تعدد قومی در کشورها یا کشور ما استفاده کنند. با پیشانی سازمان ملل باید بنویسید «اَحَبُّ النّاسِ إلّی الله اَنفَعَهُم لِلناس». پیغمبر فرمود خدا خانواده ی واحد جهانی درست کرده، به ما افتخار داده است گفته است بزرگ خانواده خودم هستم. چه افتخار بزرگی است. و فرموده از این خانواده کسی را بیشتر از همه دوست دارم که «اَنفَعَ» باشد. می خواهی در چشم خدا محبوب باشی باید «اَنفَعَ» باشی. «اَنفَعَ» یعنی نفعت به مردم برسد. تماشاگر نباشی. جامعه تماشاگر بی رحم ترین جامعه است. معضلات را می بینی فقط فقط نیست. الان می بینید آداب و رسوم چه کار کرده است. یکی دلش بسوزد برای جوان، که پسر این طرف، دختر این طرف. اگر می خواهند ازدواج کنند، جامعه چه هزینه ای بر این ها تحمیل کرده است، چه تاثیری دارند. چه نهادی متولی حل این معضل است؟ کمیته فرهنگی مجلس کجاست؟ نهادهای فرهنگی کجا هستند؟ 18 نهاد فرهنگی بودجه می گیرند، یکی از آن ها راجع به آداب و رسومی که کمرشکن است. «وَ یَضَعُ عَنهُم إِصرَهُم وَ الأَغلَالَ الَّتِي کَانَت عَلَیهِم». پیغمبرها آمدند غول و زنجیر را باز کنند. فقط مربوط به نهادهای دولتی نیست. تو خانم که می روی در مجلس قرآن، ما به این مقابله می گوییم، مقابله می کنند قرآن ها را، به این قرآن قسم اگر یک خانمی یکی از این سنت ها را حل کند من روز قیامت جواب می دهم. از آن قرآن خواندن بالاتر است. چون قرآن برای همین است. قرآن آمده است: «لِیَضَع اِسمَهُ». شما این آیه را ضع کن، زیرپا بگذار، بعد بگو قرآن می خوانم. همه مسئولیت داریم. آن هایی که پولدار هستند می خواهند یک جوری برسانند که من با بقیه فرق دارم. چه گونه برساند؟ با آداب و رسوم. آداب و رسوم است که تولید می شود. از خارج وارد می شود. خودشان درست می کنند. نمی دانم ولنتاین درست می کنند، چه درست می کنند. هزینه، هزینه، هزینه. یک مرد بسیار محترمی که زمان خودش مسئولیت بزرگی در خارج از کشور داشت، به من گفت الان من بازنشسته ام. نوه دارم. الان این نوه ام تولدش است، او دانشگاه قبول شده است، آدابی درست کرده اند. دانه دانه باید بشمرم، به این کادو ببرد، باید این را بخری. اگر نخرم در خانه هیبت من می شکند، اگر به همه ی این ها بخواهم هزینه دهم حقوق بازنشستگی ام چقدر است که این ها را کفاف کند. الان این شکستن است یا نه. برای شکستن این چه کسی ضامن است؟ همه ی ما. فقط مسئولین دولتی نیستند. آن ها که مسئولیت خودشان را دارند. آداب و رسوم خیلی وحشتناک است. «مَن سَنَّ سُنَةُ السَیئَة». آن قدر حضرت کوبیده است. «مَن سَنَّ سُنَةُ السَیئَة» هر کس سنت غدیر را پایگذاری کند تا روز قیامت نوشته می شود.
شریعتی: یکی از مشکلات اصلی ما حاج آقای عاملی، این است که یک دیوار دور خودمان کشیدیم و این مسئولیت اجتماعی کاملاً کم رنگ شده است متاسفانه.
حجت الاسلام عاملی: امر به معروف و نهی از منکر را حضرت آقا، ما فرض کردیم به خانمی مثلاً این گونه تذکر دهیم. امر به معروف و نهی از منکر را به ضعف های مدیریتی ببرید. شهر چرا این گونه است؟ شهردار کجاست؟ این اداره وقتی امروز برو فردا بیا، این بزرگ ترین منکر است. همه باید آن جا دست به کار شوند. این نانوایی که این نان را پخته است بر فرض، این خمیر ورنیامده است. مردم آب سالم می خواهند، نان سالم می خواهند. «کُلُکُم مَسؤُولٌ عَن رَعَیِتهِ» یعنی یک مسئولیت اجتماعی. هر کجا عیب و نقصی دیده شود جامعه مثل فیوز بپرد. فیوز که یک جایی خطر اتصال شود فوراً می پرد، امر به معروف و نهی از منکر دست ماست چون ما خراب کردیم. الان متون درسی کشورهای عربی را آمریکا تدوین می کند، چند مطلب را کلاً حذف کرده است. آیات جهاد را حذف کرده است، آیات امر به معروف و نهی از منکر را حذف کرده است، تعصب دینی را حذف کرده است. می گوید این ها نفرت پراکنی است. در حالی که خودِ کشورهای پیشرفته نیاز دارند به این که حساسیت اجتماعی بالا برود نسبت به سیئات تا قبح قبیح شکسته نشود. حالا از این خارج می شوم. می خواهم بگویم که معالم دین این است که رسول خدا آمدند مدینه دیدند یک عده می خورند، یک عده نگاه می کنند. تماشا کرد. اصلاً و ابداً. خیلی بد است ما تماشا کنیم. یک کسی مراجعه کرده است، نیاز ضروری دارند و نمی تواند تامین کند. شما هم می دانید. آن جا جامعه باید حساسیت نشان دهد. این معالم دین است. یعنی وارد شویم. امیرالمومنین می گوید کوفه را نگاه کنید، کم ترین شان آب شیرین می خورند، نان گندم می خورند، سایبان دارند، یعنی مسکن شان را درست کردند. معالم دین آقای شریعتی، این است که استیصال در جامعه نباشد. امام حسین روی همین دست گذاشته است. یکی از شعارهایش همین است. استیصال یعنی به طرف خودت، و فامیل های خودت، و اطرافیان خودت بکشی. یکی از خلفا را که کشتند، امیرالمومنین گفت من کارش را در یک کلمه تمام می کنم «اِستَعفَرَ فَاَساعَر اَفعَدَه». علتش استیصال بود. به مالک می نویسد ریشه فزون خواهی اطرافیان و قلدرها را قطع کن. ریشه شان را قطع کن. چه حکومت آرمانی. امام حسین برای این ها کربلا آمده بود. یک شعارش لزوم تقسیم عاقلانه فقه، یعنی امکانات اجتماعی بود. دشمن هم به این شعارها حساس است. شعارهایی که هویت دینی ما را نشان می دهد. گلدسته ها را در یکی از کشورهای اروپایی، گفتند گلدسته باید برداشته شود. چرا؟ گفتند در مسیحیت گنبد هست، گلدسته نیست. گلدسته نشان حضور اجتماعی دین ما است. عجیب است آن کشور اروپایی گلدسته ها را گذاشت رفراندوم. گفت مردم بیایید رای دهید. مردم آمدند رای دادند، تمام گلدسته ها را در آن کشور خراب کردند.
شریعتی: همه جمع شد.
حجت الاسلام عاملی: همه جمع شد. ببینید چقدر، اصلاً برای حجاب جریمه گذاشته است. چرا؟ یکی از فرانسوی ها گفته است حجاب بیانیه سیاسی است. یکی گفته است حجاب پرچم جمهوری اسلامی است. حیات اجتماعی دین را می رساند. آن مذاهب دیگر لباس اختصاصی خودشان را دارند. مثلاً یهودی ها لباس خاص دارند. با آن ها کار ندارد، اما این جا حساسیت دارد. ما دو وظیفه داریم، یک: عمل به دین، در خانه عمل می کنیم. دو: باید حیات اجتماع دین را زنده نگه داریم، ضمن شعار. ثوابی که این دومی دارد هزار تایش را اولی ندارد. ثوابی که نماز جماعت دارد نگاه کنید، ثوابی که نماز جمعه دارد نگاه کنید. آقا رسول الله می فرماید من وقتی معراج رفتم زیر عرش شهری دیدم که هزاران بار از شهرهای دنیا بالاتر است. طول آن لب به لب ملائکه ذکر می گویند. گفتم ذکر این ها چیست؟ گفت ذکر این ها دعا برای کسانی است که به نماز جمعه می آیند. ببینید چه ذخیره ای دارد کسی که به نماز جمعه آمده است. وقتی که از دنیا می رود می بیند ای وای، این سفره ی عظیمی که خدا باز کرده بود، هیچ خبری نیست. دمِ در نماز جمعه دو ملک می ایستند اسامی را می نویسند. وقتی که اسامی را نوشتند وارد صف ها می شوند. فلانی هفته گذشته بود، الان چرا نیست. برایش دعا می کنند. کارت درست شده است، نمی دانی از کجا درست شده است. «یَجلِسُ النّاسُ مِنَ اللهِ یَومَ القِیامَةِ عَلی قَدرِ رَواجِهِم إلَی الجُمُعاتِ» روز قیامت که محضر خدا می نشینند هر کس جایی دارد، این جا بر اساس نماز جمعه تعیین می شود. «یَجلِسُ النّاسُ مِنَ اللهِ یَومَ القِیامَةِ عَلی قَدرِ رَواحِهِم إلَی الجُمُعاتِ». «رَواحِ» یعنی رفتن. معالم دین را آمده است احیا کند آن قدر عظیم است، وسیع است. معالم دین این است که آقا رسول الله آنقدر گشنه ماندند که خانم ها پیغمبر به حالش گریه می کردند. گفتند یا رسول الله چرا این قدر گرسنه می مانید.
شریعتی: سختی می دهید به خودتان.
حجت الاسلام عاملی: سنگ گرسنگی به شکمش می بست که یک خورده درد گرسنگی کمتر باشد. و گرسنه هم از دنیا رفت. «خَرَجَ مِنَ الدُّنیا وَ الآخِرَتِ سَلیماً». آن قدر گرسنه ماند، گرسنه هم از دنیا رفت ولی سالم به آخرت رفت. گفت من پدر هستم. این را از امام صادق دیدند که امام صادق گفت. سوال کردند کلید خزائن الارض دستش بود. چرا گرسنه ماند؟ گفت چون پدر بود. ادوار بعدی را نگاه کرد. دید در ادوار بعدی قحطی می شود، خشکسالی می شود، فقر حاکم می شود. یک عده از امت گرسنه می مانند. گفت بد است امت سیر باشد. شما را به خدا، عظمت این جمله را می شود در غالب حرف ریخت. خودِ امیرالمومنین گریه می کرد. گفتند چرا گریه می کنید؟ گفت 10 روز است برایم مهمان نیامده است. 10 روز است من یکه خوار شده ام. این که ما یکه خوار نباشیم، این معالم دین است. یک بحث را وارد شدیم.
شریعتی: چه افقی جلوی چشم ما است.
حجت الاسلام عاملی: خدا خیرتان دهد. این زیبایی های دین را اگر بتوانیم برسانیم.
شریعتی: چه تابلوی قشنگی برای ما ترسیم کردند.
حجت الاسلام عاملی: مستحب است وقتی که جنگ شروع می شود، با مشرکین جنگ می کنیم، یک نفر اول بالا برود زیبایی های دین را بگوید، بعد جنگ شروع شود. یعنی آن زیبایی کارش را انجام می دهد. برندگی آن از برندگی شمشیر بالاتر است.
شریعتی: اگر سالم باشید، ذائقه ات عوض نشده باشد کاملاً حسش می کنی.
حجت الاسلام عاملی: اصلاً انسان ها مفطور هستند، در فطرتشان این مطالب است. «جَعَلَ ریاسَتَکُم فِي فِطرَةَ المُکَلَفین». چرا امام حسین را همه دوست دارند؟ چینی ها آمده بودند در کربلا صلواتی زده بودند، قبل از کرونا. یک خبرنگار روسی وارد دسته جات عزاداری شده، آن قدر تعریف کرده است از اقتضای نهضت امام حسین، که من نمی توانم آن گونه توصیف کنم. چرا؟ چون «جَعَلَ ریاسَتَکُم فِي فِطرَةَ المُکَلَّفین». در یکی از اذن دخول ها می خوانیم. خدای متعال ریاست شما را در فطرت مکلفین گذاشته است. مفطور هستند. اصلاً شما مقدمه الغدیر را بخوان. غیر مسلمان است آمده است. چه حاشیه هایی زدند، مسیحی ها چه شعرها گفتند. یک خصوصیت دیگری که وارد می شویم اما وقت ضیق شد، آن قدر این خوب است حضرت آقای شریعتی.
شریعتی: بفرمایید.
حجت الاسلام عاملی: آن قدر خوب است. یک وصف شعار امام حسین این است که همه تفسیر قرآن است. هر شعار یک آیه دارد. من چون به این بحث علاقه دارم همه را جلویم گذاشتم و رویش کار کردم. دیدم خدایا عترت از قرآن جدا نمی شود، قرآن از عترت جدا نمی شود. امام حسین حرف شخصی ندارد. هر چه گفته است، نزدیک به 20 شعاری که دارد قرآن را تفسیر کرده است. چرا در زیارت نامه امام حسین می خوانیم: «وَ اُوضِعَ بَکَ الکِتاب». خدا با تو کتاب را تفسیر کرد. اگر آمده راجع به رهبریت ناصالح حرف زده است، از طاغوت حرف زده است، آیه قرآن است. «وَ لَقَد بَعَثنا فِي کُلِّ اُمَّةِ رَسولًا» هر پیغمبری را فرستادم اول تعهد گرفتم بعد ارسال کردم که به مردم بگوییم « إنِ اعبُدوا الله وَ اَجتَنِبُوا الطاغُوت». حرف جدیدی نمی زنیم. اگر آمده امام را تعریف کرده چون خدا امام را تعریف کرده است. می دانید که هر وقت مسئله امام در قرآن است خدا به خودش نسبت می دهد. «إنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاس إمَاماٌ»، «إنِّی جَاعِلُکَ خَلیفَة». یعنی چه؟ یعنی پیغمبر حق ندارد وارد شود و جانشین تعیین کند. کار، کار خودم است. حضرت موسی هم که می خواست حضرت هارون بعد خودش امام شود، به خدا گفت خدایا این را امام کن. خدا نگفت خواهش می کنم، شما پیغمبر هستید. گفت: «قَد اُوتیتَ سُؤُلَکَ یَا مُوسَی». خدا هم خودش گفته هم امام را تعریف کرده است. یک جمله، یک کتاب باید نوشته شود. خدا وقتی تعریف می کند می گوید: «وَ جَعَلناهُم اَئِمَةً یَهدُونَ بِأَمرِنا». امام کسی است که هادی باشد «بِأَمرِنا»، امر خدا. باز می گوید: «وَ جَعَلناهُم اَئِمَةً یَهدُونَ بِأَمرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ کَانُوا بِآیاتِنَا یُوقِنُونَ». «بِأَمرِنا» یعنی چه؟ یعنی حرف شخصی نیست. تمام. شعارهایی که امام حسین دارد ریشه ی قرآنی دارد. 2 آیه اش را آوردم. در فرصت های آتی ادامه می دهیم.
شریعتی: ان شاءالله. خیلی از شما ممنون و متشکرم. حاج آقای عاملی سپاسگزارم. مشرف می شویم محضر قرآن کریم. خیلی ممنون از توجه تان. ان شاءالله آخر هفته خوبی داشته باشید، ان شاءالله که بهترین های برای همه مان زیر خیمه و زیر پرچم امام حسین رقم بخورد و ان شاءالله حال دلتان همیشه خوب باشد. آیات سوره نحل را امروز خواهیم شنید. صفحه 274 قرآن کریم، آیات 65 تا 72 این صفحه را به اتفاق تلاوت کنیم. برمی گردیم، ان شاءالله در بخش دوم اشاره قرآنی را حاج آقای عاملی اشاره خواهند کرد. با احترام، با افتخار همراه شما هستیم و در کنار شما.
صفحه274قرآن کریم
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». خیلی ممنون و متشکرم از لطف و همراهی تک تک عزیزانمان. فردا 18 ماه محرم است. و 18ام هر ماه قرار ما است برای یادآوری طرح فرزندان غدیر. خیلی ممنون و متشکرم از همه ی عزیزانی که همراهی کردند و همراهی می کنند. این اتفاق مبارکی بود که در طول فعالیت برنامه سمت خدا الحمدالله با همت و مساعدت و مشارکت خیرین محترم، اهالی خوب سمت خدا، مردم عزیز و نازنینمان رقم خورد. برای اطلاع از جزئیات طرح هم می توانید به سایت ما مراجعه کنید و هم به کانال ما در سروش و ایتا. جزئیات این مشارکت در آن جا ذکر شده است و قید شده است. اشاره ی قرآنی را بفرمایید حاج آقای عاملی که ان شاءالله حسن ختام بحث امروزمان باشد.
حجت الاسلام عاملی: «بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم». سوره نحل، کل صفحه 274. من کل این صفحه را توضیح می دهم. در این صفحه خدای متعال در مقام شمردن آیات الهی و نعمت ها الهی است تا شخص به مرتبه توحید برسد یا توحیدش قوی تر شود. بخشی اعظم آیات قرآن به همین اختصاص دارد. ذکر آیات خداوندی است، ذکر نعمت های خداوندی است، ذکر قدرت و جمال خداوندی است. قدرت و جمالش را توصیف می کند. اگر کسی بیاید در این آیات تدبر کند سلامت نفس داشته باشد، سلامت ذائقه داشته باشد، فطرتش عوض نشود، از شدت حب صد درصد بی قرار می شود. چون سطح جمال در این آیات لایتنهی است. یک جمالی خدا توصیف کرده است برای ما عادی شده است. این جا است که مردم دو طایفه می شوند. خداوند بارها از این دو طایفه صحبت کرده است. بخش عظیم قرآن همین است. آن هایی که می آیند می گویند این آیات اقتضا دارد، چه تکوین چه تشریح، چه آیات قرآن چه آیات طبیعت، اقتضا دارد، پیام دارد، حرف دارد. این ها را مومن می گویند. یک طایفه هم می گویند ما از این آیات هیچ چیزی نمی فهمیم و از این قرآن به این بزرگی هیچ اقتضایی ندارد، هیچ پیامی ندارد، ما هم هیچ چیز نمی فهمیم. این ها را کافر می گویند. خدای متعال برای کفار که این گونه می آیند می گویند ما هیچ چیز از طبیعت نمی فهمیم، از کائنات نمی فهمیم، از این کهکشان ها نمی فهمیم، از این ماده تاریکی که انسان به یک جایی رسیده است که می بیند تمام تاریکی مطلق است، تا کجا رفته است، چه سطحی دارد، می گوید هیچ چیزی نمی فهمند برای این ها خیلی سخت گرفته است. من این ماه رمضان همین بحث را داشتم که چطور می شود یک عده اقتضای آیات را می فهمند یک عده نمی فهمند. بزرگ ترین ظلم به آیات تکوینی این است که بگویید هیچ چیزی نفهمیدم. ما این را کافر می گوییم. این است که این قرآن به این عظمت را بگویی من هیچ چیزی از این نفهمیدم این ظلم به قرآن است. لذا خداوند فرمود: «إنَّ الشِّرکَ لَظُلمٌ عَظیمٌ». چرا شرک را گفته است ظلم عظیم؟ چون اقتضای، این ذراتی که همه نانوتکنولوژی، برو بالاتر، اطراف ما را احاطه کرده است.
شریعتی: و تو این ها را نمی بینی.
حجت الاسلام عاملی: تو می گویی هیچ چیزی از این ها نمی فهمم. کسی که نماز نمی خواند می گوید از این ها هیچ چیزی نفهمیدم. کسی که پایبند به حکم خدا و حکم قرآن نیست می گوید من از قرآن هیچ چیزی نفهمیدم. این ظلم به این قرآن است که شما بیایید این حرف را بزنید. اولاً خدا حسنات این ها را نمی پذیرد. این حرف من برای یک عده یک مقدار سنگین می آید. می گوید به بشریت خدمت کرده است. خدا این را نمی پذیرد. 3 چیز است که اگر این 3 چیز تامین نشود حسنات را نگاه نمی کند. نماز است، کفر به طاغوت است، یکی هم ایمان. ایمان نباشد می گوید: «إنَّ الَّذینَ کَفَرُوا أعمالُهُم» یعنی اعمال خوبشان. چقدر خدمت رسانی کرده است. «کَرَمادِ» مانند خاکستری است که، «اشتَدتَ بِهِ الِّریحُ فِي یَومِ عَاصِف» در روز طوفانی، طوفانی این را بردارد، «لَا یَقدِرُونَ مَمَّا کَسَبُوا» هیچ چیزی دستش را نگیرد. عجیب این است که خدا در همین صفحه به این کفاری که می گویند ما هیچ چیزی نمی فهمیم یک بار می گوید: «إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ». می گوید این آیاتی که فرستادم اگر گوش داشته باشی حتماً اقتضایش را می گیری. یک جای دیگر می گوید: «إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ». این آیاتی که من فرستادم یک مقدار عقل داشته باشی حتماً پیامش را می گیری. بعد دوباره می گوید. در یک صفحه این را می گوید. آیه ها را یکی یکی می گوید، بعد می گوید: «إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ». آن کسی که می گوید التماس تفکر، خدا این را از تو می خواهد. می گوید یک مقدار تفکر داشته باشی، این عالم، این کائنات، این حساب، این حکمت، این جمال، تدبیر، ناگهان از کجا درست شد. بعد آخرش یک حرف عجیبی دارد. می گوید: «أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ». این ها به باطل ایمان می آورند، نعمت خدا را کافر می شوند؟! آخرش هم می گوید: «أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ». می دانی همه ی این ها را انکار کنی، پس کجا نسبت می دهی. پناه می بریم بر خدا.
شریعتی: بسیار خوب. خیلی از شما ممنون و متشکرم حاج آقای عاملی. خیلی سپاسگزارم از حضور گرم و صمیمانه تان و ان شاءالله که خداوند به شما توفیق دهد که همچنان در این مسیر بدرخشید، ما هم بتوانیم از محضرتان استفاده کنیم. دعا کنید و ان شاءالله خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام عاملی: در فارسی می گویند سرنوشت، در عربی می گویند کتاب. «اللَّهُمَّ إنِّي اَساَلُکَ مِن خَیرِ کَتَابٍ خَلَا وَ اَعُوذُ بِکَ مِن شَرِّ کِتَابٍ قَد خَلَا». ما هم آذری می گوییم یازین. یازین یعنی سرنوشت، مقدر. من گاهی اطفال را خیلی می آورند نام گذاری می کنم، یک دعایم این است که خدایا سرنوشت این بچه مبارک باشد، امتحانش آسان باشد، مقدراتش خیر باشد. خدایی هر سرنوشتی که برای همه ی ما نوشتی ما قائل به بدا هستیم، ممکن است کارهایی کنیم که خدا از نیت اش برگردد. صدقه این کار را می کند. «الدَعاٌ یَرُدُّ القَضاءُ وَ قَد اُبرِمُ اِبراماً». خدایا به حرمت این ماه که منسوب است به اباعبدالله الحسین، خدایا بهترین سرنوشت را، بهترین کتاب را، بهترین یازین را، نوشته و سرنوشت و مقدرات را خدایا برای ملت ما، برای کشور ما مقدر بفرما. هر عزیزی در هر جایی است، مخصوصاً جوانان ما، بهترین سرنوشت را خدایا نصیبشان بفرما. تو را قسم می دهم به عطوفتت، به رحمت ات، به رحمانیت ات، هر امتحان سختی که برای هر عزیزی در نظر گرفتی، خدایا، خدایا، خدایا، به لطف و کرم خودت امتحانش را آسان بفرما و با عنایات خاصه خود از عزیزان پذیرایی بفرما.
شریعتی: الهی آمین.
زان پیشتر که عالم فانی شود خراب
ما را ز جام باده گلگون خراب کن
تا سلامی دوباره.
برای مشاهده فایل تصویری روی لینک زیر کلیک کنید
فایل صوتی
